<title>Apadāna</title>
# north
阿波陀那 1品3-6. (12/20/2024初稿 )
# nikaya
3-6.優波離\[↝[AN.1.228](AN0135)][[note1#135|長老]][[note4#424|阿波陀那]]
ᅟᅟ441.
ᅟᅟ在漢色哇低城中,名為善生婆羅門,
ᅟᅟ是八億(八十俱胝)積聚,廣大財穀者,
ᅟᅟ442.
ᅟᅟ讀誦者、持咒者,三吠陀通曉者,
ᅟᅟ在特相與古傳歷史上,在自己的法上波羅蜜到達者。
ᅟᅟ443.
ᅟᅟ遊行者們、單頂髻者們,喬達摩佛弟子們,
ᅟᅟ步行者們連同苦行者們,那時在大地行走。
ᅟᅟ444.
ᅟᅟ他們都圍繞我:『出名的婆羅門』,
ᅟᅟ眾人供養我,我不供養任何人。
ᅟᅟ445.
ᅟᅟ我沒看見應該被供養者,那時我是傲慢頑固者,
ᅟᅟ沒有『佛』言詞,勝者還沒出現。
ᅟᅟ446.
ᅟᅟ經過日夜,帕度鬱多羅(紅蓮更上者)導師(斯里蘭卡版),
ᅟᅟ除去一切黑暗後,有眼者在世間出現。
ᅟᅟ447.
ᅟᅟ在教說成為廣泛的、眾人的,以及變廣的時,
ᅟᅟ那時佛陀來到,被稱為漢色城。
ᅟᅟ448.
ᅟᅟ那位佛陀為了父親,有眼者教導法,
ᅟᅟ以那個時機,那時周圍群眾有一由旬。
ᅟᅟ449.
ᅟᅟ那位被人們尊敬的,名為蘇難陀的苦行者,
ᅟᅟ只要有佛陀的群眾,那時以花使覆蓋。
ᅟᅟ450.
ᅟᅟ在說明四諦時,那時在最勝者花的帳棚中,
ᅟᅟ有一兆(十萬俱胝)的,法的[[note0#053|現觀]][者]。
ᅟᅟ451.
ᅟᅟ佛陀在七日夜,使法雨降下後,
ᅟᅟ在第八個白天已到達時,勝者宣說蘇難陀:
ᅟᅟ452.
ᅟᅟ在天的世界或人間,這位在有中輪迴者,
ᅟᅟ成為全部中最頂尖者後,將在諸有中輪迴。
ᅟᅟ453.
ᅟᅟ在十萬劫時,有甘蔗王家族的生成,
ᅟᅟ以喬達摩姓為名:世間中將有大師。
ᅟᅟ454.
ᅟᅟ在他的諸法上為繼承人,親生者、法化作者,
ᅟᅟ將是『滿慈子』,老師的弟子。
ᅟᅟ455.
ᅟᅟ正覺者像這樣宣說,那時對蘇難陀:
ᅟᅟ使全部人微笑者,自己力量顯現者。
ᅟᅟ456.
ᅟᅟ合掌的人們禮敬,蘇難陀苦行者:
ᅟᅟ在佛陀上做作為後,他使自己的趣處變純淨。
ᅟᅟ457.
ᅟᅟ在那裡我有意圖:聽聞牟尼言語後,
ᅟᅟ我也將做作為:像那樣我看見喬達摩。
ᅟᅟ458.
ᅟᅟ我像這樣思考後,思考我的行動,
ᅟᅟ我將行什麼行為(業):在無上福田上。
ᅟᅟ459.
ᅟᅟ而這位[得到名為-㊟]玻梯葛(背誦者)比丘,在全部聖典的教說上,
ᅟᅟ在律上是置於最高者,我欲求那個狀態(處)。
ᅟᅟ460.
ᅟᅟ這個我有無量的財富:不攪動如海洋的,
ᅟᅟ以那個財富,願我建造佛陀的園林。
ᅟᅟ461.
ᅟᅟ名為蘇玻那(美麗)園林,在城市東方,
ᅟᅟ以十萬購買後,我建造僧園。
ᅟᅟ462.
ᅟᅟ諸重閣與殿堂,諸帳棚、長樓房、洞穴,
ᅟᅟ諸善作的經行處做後,我建造僧園。
ᅟᅟ463.
ᅟᅟ浴室、暖房,還有水廣場,
ᅟᅟ沐浴屋建造後,我施與比丘僧團。
ᅟᅟ464.
ᅟᅟ長椅與諸椅子,諸食物與容器,
ᅟᅟ寺男與藥物,我施與這一切。
ᅟᅟ465.
ᅟᅟ提供守護者後,我建造堅固的圍牆:
ᅟᅟ不要任何煩擾他:寂靜心者、[[note6#632|像這樣者]]。
ᅟᅟ466.
ᅟᅟ我以十萬,在僧園中建造住處,
ᅟᅟ我建造那個廣大[住所?]後,呈獻正覺者:
ᅟᅟ467.
ᅟᅟ園林被我完成,牟尼!請你接受,
ᅟᅟ英雄!我將獻給你,有眼者!請你同意。
ᅟᅟ468.
ᅟᅟ帕度鬱多羅世間解,諸奉獻的領受者,
ᅟᅟ了知我的意向後,導師同意。
ᅟᅟ469.
ᅟᅟ了知一切知者的,大仙的同意後,
ᅟᅟ準備食物後,我通知時間。
ᅟᅟ470.
ᅟᅟ在已通知時間時,帕度鬱多羅導師,
ᅟᅟ與千位漏已滅盡者,來到我的園林。
ᅟᅟ471.
ᅟᅟ了知時間後對坐下者,我以食物飲料使滿足,
ᅟᅟ了知時間後對已食者,我說這個言語:
ᅟᅟ472.
ᅟᅟ以十萬購買的,還以那個量建造的,
ᅟᅟ名為蘇玻那園林,牟尼!請你接受。
ᅟᅟ473.
ᅟᅟ以這個園林布施,以及以心的誓願,
ᅟᅟ在有中出生的我,得到我的所欲求。
ᅟᅟ474.
ᅟᅟ正覺者接受,善建造的僧園後,
ᅟᅟ在僧團中坐下後,說這個言語:
ᅟᅟ475.
ᅟᅟ凡他給與佛陀,善建造的僧園,
ᅟᅟ我將宣說他,請你們聽我的所說。
ᅟᅟ476.
ᅟᅟ諸象、馬、二輪車、步兵,那時四支軍,
ᅟᅟ將經常圍繞他,這是僧園的果報。
ᅟᅟ477.
ᅟᅟ六萬樂器,完全裝飾的大鼓,
ᅟᅟ將經常侍奉他,這是僧園的果。
ᅟᅟ478.
ᅟᅟ一萬六千女子,完全裝飾的女人:
ᅟᅟ種種衣服裝飾的,戴上寶石耳環的,
ᅟᅟ479.
ᅟᅟ濃密眼睫毛的、微笑的,善想的(好看的?)、細腰的,
ᅟᅟ將經常圍繞他,這是僧園的果。
ᅟᅟ480.
ᅟᅟ三萬劫:他將在天的世界喜樂,
ᅟᅟ千回天帝:他將作天神王位。
ᅟᅟ481.
ᅟᅟ應該被天帝(天王)得到的一切,他將得到,
ᅟᅟ有無欠缺的財富後,他將作天神王位。
ᅟᅟ482.
ᅟᅟ千回轉輪王:他在國家中將是國王,
ᅟᅟ在地面上廣大的王位:從數量是不可數的。
ᅟᅟ483.
ᅟᅟ在十萬劫時,有甘蔗王家族的生成,
ᅟᅟ以喬達摩姓為名:世間中將有大師。
ᅟᅟ484.
ᅟᅟ在他的諸法上為繼承人:親生的、法化作的,
ᅟᅟ以優波離名字為名,將成為大師弟子。
ᅟᅟ485.
ᅟᅟ在律上到達波羅蜜後,在處與非處上是熟知者,
ᅟᅟ使勝者教說憶持者,將住於無漏者。
ᅟᅟ486.
ᅟᅟ證知這一切後:喬達摩-釋迦族的公牛,
ᅟᅟ在比丘僧團中坐下後,將在這個首位使住立。
ᅟᅟ487.
ᅟᅟ出於不能被衡量的,我欲求你[喬達摩世尊-㊟]的教說,
ᅟᅟ那個我的目標已抵達:一切結的滅盡。
ᅟᅟ488.
ᅟᅟ如被尖銳物刺穿的人,以國王的處罰驚嚇者,
ᅟᅟ在尖銳物上合意的沒發現者,只想要脫離。
ᅟᅟ489.
ᅟᅟ大英雄!我就像這樣,是有的處罰驚嚇者,
ᅟᅟ業尖銳物刺穿的,遭受渴痛苦的存在者。
ᅟᅟ490.
ᅟᅟ在有上我沒發現合意的:被三火燃燒地,
ᅟᅟ我尋求脫離,也如被國王處罰者。
ᅟᅟ491.
ᅟᅟ如消沈的人:被毒惱害,
ᅟᅟ他會尋求解毒劑:毒的破壞、壽命的保護。
ᅟᅟ492.
ᅟᅟ尋求者如果看見,毒破壞的解毒劑,
ᅟᅟ喝那個後成為快樂者:為了從毒脫離。
ᅟᅟ493.
ᅟᅟ大英雄!我就像這樣,如被傷害的人,
ᅟᅟ被無明折磨(壓迫),我尋求正法解毒劑。
ᅟᅟ494.
ᅟᅟ尋求法的解毒劑的我,看見釋迦的教說,
ᅟᅟ那是一切藥草中最高的:對一切箭的除去。
ᅟᅟ495.
ᅟᅟ喝法的藥草後,我根除一切毒,
ᅟᅟ我觸達涅槃:無老死的清涼狀態。
ᅟᅟ496.
ᅟᅟ如被鬼類壓迫的人,被鬼類的抓住折磨,
ᅟᅟ會尋求驅鬼師:為了從鬼類脫離。
ᅟᅟ497.
ᅟᅟ尋求者如果看見,在諸驅鬼明咒上熟知者,
ᅟᅟ他為他除去鬼類,然後連根消失。
ᅟᅟ498.
ᅟᅟ大英雄!我就像這樣,被黑暗的抓住折磨,
ᅟᅟ我尋求智的光明:為了從黑暗脫離。
ᅟᅟ499.
ᅟᅟ然後我看見釋迦牟尼:黑暗污染淨化者,
ᅟᅟ他為我除去黑暗,如驅鬼師對鬼類的。
ᅟᅟ500.
ᅟᅟ我切斷輪迴之流,我阻止渴愛之流,
ᅟᅟ我打開一切有,如驅鬼師從根。
ᅟᅟ501.
ᅟᅟ如金翅鳥落下:只食蛇者,
ᅟᅟ大動亂大湖:周圍一百由旬。
ᅟᅟ502.
ᅟᅟ牠抓住蛇後:在頭之下傷害地,
ᅟᅟ叼起(拿起)後牠離開:想要之處空中行走地。
ᅟᅟ503.
ᅟᅟ大英雄!我就像這樣,也如有力的金翅鳥,
ᅟᅟ尋求無為的我,在過失上洗除。
ᅟᅟ504.
ᅟᅟ我已看見殊勝法:無上的寂靜境界,
ᅟᅟ拿起後我住於這個,如金翅鳥對蛇。
ᅟᅟ505.
ᅟᅟ名為阿沙哇低葛蔓:在雜蔓林生的,
ᅟᅟ以一千年,它的一顆果實產生。
ᅟᅟ506.
ᅟᅟ天神們侍奉它:只要果實存在時,
ᅟᅟ像這樣它是天神們的可愛的,阿沙哇低是最上的葛蔓。
ᅟᅟ507.
ᅟᅟ出於十萬[年-㊟],我侍奉那位牟尼:
ᅟᅟ早晚地禮敬,如天神們對阿沙哇低。
ᅟᅟ508.
ᅟᅟ侍奉是功不唐捐的,以及禮敬是不空虛的,
ᅟᅟ對即使已來到遙遠存在的我,剎那也不失去該者。
ᅟᅟ509.
ᅟᅟ在有上調查(檢擇)的我,沒看見結生,
ᅟᅟ無依著的、解脫的我,寂靜地行。
ᅟᅟ510.
ᅟᅟ也確實如紅蓮,因太陽光開花,
ᅟᅟ大英雄!我就像這樣,因佛光已開花。
ᅟᅟ511.
ᅟᅟ如在鶴胎[鶴出生-㊟]時,雄性經常不被發現,
ᅟᅟ在諸雨雲鳴雷時,牠們經常懷(取)胎。
ᅟᅟ512.
ᅟᅟ即使牠們長時間懷(持)胎:只要雨雲不鳴雷,
ᅟᅟ牠們從負荷被釋放:當雨雲下雨。
ᅟᅟ513.
ᅟᅟ帕度鬱多羅佛的,以法雨雲鳴雷者的,
ᅟᅟ以法雨雲的聲音,我懷(取)法胎。
ᅟᅟ514.
ᅟᅟ出於十萬[劫-㊟],我懷(持)福德胎,
ᅟᅟ我不從負擔被釋放:法雨雲不鳴雷。
ᅟᅟ515.
ᅟᅟ釋迦牟尼!當你,在能被喜樂的迦毘羅衛中,
ᅟᅟ以法雨雲鳴雷,我從負擔被釋放。
ᅟᅟ516.
ᅟᅟ空性與無相,此外像這樣無願,
ᅟᅟ以及在全部四果上,像這樣我了知法。
ᅟᅟ第二誦分。
ᅟᅟ517.
ᅟᅟ出於不能被衡量的,我欲求你[喬達摩世尊-㊟]的教說,
ᅟᅟ那個我的目標已抵達:無上的寂靜境界。
ᅟᅟ518.
ᅟᅟ在律上波羅蜜到達者,也如玻梯葛仙人,
ᅟᅟ沒有與我完全相同者,我保持教說。
ᅟᅟ519.
ᅟᅟ還有在律、犍度[兩部分別-㊟]上,以及在三斷[僧殘、波逸提等-㊟]、五的[附隨-㊟]上,
ᅟᅟ在這裡我沒有疑惑:在文字還有辭句上。
ᅟᅟ520.
ᅟᅟ在制止、糾正上,以及在處與非處上是熟知者,
ᅟᅟ在復權、使出罪上,在一切處已達到波羅蜜。
ᅟᅟ521.
ᅟᅟ還有在律、犍度上,我放置[提供-㊟]句子[經句-㊟]後,
ᅟᅟ解開兩者後,我會從實質[應該被作的-㊟]使復權。
ᅟᅟ522.
ᅟᅟ在詞上是善熟練者,在義理與非義理上是熟知者,
ᅟᅟ沒有以我不了知的:在大師的教說[持律者們-㊟]中是單獨最高者。
ᅟᅟ523.
ᅟᅟ今日我是形色看見者:在釋迦人之子的教說上,
ᅟᅟ我除去一切懷疑,我切斷一切疑惑。
ᅟᅟ524.
ᅟᅟ對句還有隨句,對字還有字句,
ᅟᅟ在起源、結尾上,我在一切處是熟知者。
ᅟᅟ525.
ᅟᅟ也如有力量的國王,制伏後會折磨對手,
ᅟᅟ征服戰場後,在那裡會建造城市。
ᅟᅟ526.
ᅟᅟ城牆還有護城河,石柱、門屋,
ᅟᅟ以及多種的瞭望台:會在城市中建造許多的。
ᅟᅟ527.
ᅟᅟ十字路與十字路口,善分配的市場,
ᅟᅟ在那裡會使集會所建造:義理與非義理裁判所。
ᅟᅟ528.
ᅟᅟ為了敵人們的根絕目的,能知道缺陷與無缺陷,
ᅟᅟ對軍隊的守護,他設立軍隊指揮官。
ᅟᅟ529.
ᅟᅟ為了物品的守護目的,貯藏善巧的人:
ᅟᅟ『不要我的物品消失』,他設立物品守護者。
ᅟᅟ530.
ᅟᅟ凡是國王的{我所執}[信奉者],以及想要該者的增長,
ᅟᅟ給與他作務,他的朋友能執行。
ᅟᅟ531.
ᅟᅟ在諸事件相上,以及在諸特相上熟知者,
ᅟᅟ對讀誦者、持咒者,他在祭司上設立。
ᅟᅟ532.
ᅟᅟ具足這些支(部分)者,被說為『剎帝利』,
ᅟᅟ他們經常守護國王,如鴛鴦對受苦者。
ᅟᅟ533.
ᅟᅟ大英雄!你就像這樣,如剎帝利對被殺害的敵人,
ᅟᅟ對包括天的世間,被稱為『法王』。
ᅟᅟ534.
ᅟᅟ擊敗諸外道,還有有軍隊的魔後,
ᅟᅟ破壞闇黑黑暗後,建造法城。
ᅟᅟ535.
ᅟᅟ在那裡戒為城牆,智是你的門屋,
ᅟᅟ英雄!對你的信是石柱,以及自制是守門人。
ᅟᅟ536.
ᅟᅟ念住是瞭望台,牟尼!慧是你的十字路口,
ᅟᅟ以及神足是十字路,法之路是善建造的。
ᅟᅟ537.
ᅟᅟ經典與阿毘達磨,還有全部的律,
ᅟᅟ九分的佛語,這些是你的法之集會所(法堂)。
ᅟᅟ538.
ᅟᅟ空性與無相,以及無願的住處,
ᅟᅟ不動的[住處-㊟]與滅,這些是你的法之小屋。
ᅟᅟ539.
ᅟᅟ在慧上被最高放置者,以及在辯才上熟知者,
ᅟᅟ以『舍利弗』為名,是你的法將軍。
ᅟᅟ540.
ᅟᅟ死亡與往生善巧者,在神通上波羅蜜到達者,
ᅟᅟ以勾里得名字為名,牟尼!是你的祭司。
ᅟᅟ541.
ᅟᅟ往昔的傳統保持者,猛烈威力者、難接近者,
ᅟᅟ以說頭陀德行最高者,是你的法官(裁判員)。
ᅟᅟ542.
ᅟᅟ多聞者、持法者,以及在教說上一切背誦者,
ᅟᅟ以阿難名字為名,牟尼!是你的法守護者。
ᅟᅟ543.
ᅟᅟ越過這全部後,世尊衡量我,
ᅟᅟ給與我辨別[過失的調查-㊟]:在智者教導的律上。
ᅟᅟ544.
ᅟᅟ在律上凡任何問題,佛弟子問,
ᅟᅟ在那裡我沒有深思,我就那個義理講述。
ᅟᅟ545.
ᅟᅟ在佛土之所及,除了那位大牟尼,
ᅟᅟ在律上沒有等同我的,從哪裡會有更高的。
ᅟᅟ546.
ᅟᅟ在比丘僧團中坐下後,喬達摩像這樣吼:
ᅟᅟ優波離沒有等同者:在律與諸犍度上。
ᅟᅟ547.
ᅟᅟ在佛土之所及,對九分大師的教說,
ᅟᅟ那個全部已進入律:對律根本看見者。
ᅟᅟ548.
ᅟᅟ憶念我的業後,喬達摩-釋迦族的公牛,
ᅟᅟ在比丘僧團中坐下,安排我在這個首位。
ᅟᅟ549.
ᅟᅟ出於十萬[劫-㊟],我欲求這個情況(處),
ᅟᅟ那個我的目標已抵達:在律上波羅蜜已到達。
ᅟᅟ550.
ᅟᅟ釋迦族的歡喜產生者:之前我是理髮師,
ᅟᅟ捨棄那個血統後,為大仙生的兒子。
ᅟᅟ551.
ᅟᅟ此後在第二劫,有名為安遮色的剎帝利,
ᅟᅟ是無邊的威力者、無量名聲者,大地守護者、大財產者。
ᅟᅟ552.
ᅟᅟ我是那位國王的兒子,名為檀香的剎帝利,
ᅟᅟ是以出生驕慢固執者,以及以名聲、財產。
ᅟᅟ553.
ᅟᅟ有十萬頭龍象,全部被裝飾物裝飾,
ᅟᅟ三種[眼耳鞘三處-㊟]發情的象,經常圍繞我。
ᅟᅟ554.
ᅟᅟ被諸有力的繞著走的,想去遊園地的我,
ᅟᅟ登上[名為-㊟]西哩葛(吉祥者)的龍象後,那時我出城。
ᅟᅟ555.
ᅟᅟ那時行為具足的,守護門的、善自制的,
ᅟᅟ名為跌哇勒的正覺者,來到我的面前。
ᅟᅟ556.
ᅟᅟ命令西哩葛龍象後,那時我攻擊[辟支-㊟]佛,
ᅟᅟ之後生起憤怒的那頭,龍象不願抬起腳。
ᅟᅟ557.
ᅟᅟ看見哭泣意的龍象後,我在佛上作憤怒,
ᅟᅟ騷擾正覺者後,我去遊園地。
ᅟᅟ558.
ᅟᅟ在那裡我沒發現合意的,如頭被熾燃地,
ᅟᅟ我被熱惱燃燒,如吃釣鉤的魚。
ᅟᅟ559.
ᅟᅟ包括海洋為邊的大地,對我如被燃燒,
ᅟᅟ我來到父親的面前後,我說這個言語:
ᅟᅟ560.
ᅟᅟ對發怒的毒蛇,或對到來的火聚,
ᅟᅟ或對發狂的、有牙的象,凡我攻擊自存者。
ᅟᅟ561.
ᅟᅟ佛被我攻擊:可怕者、偉大的苦行者、勝者,
ᅟᅟ以全部城市我們滅亡,我們對那位牟尼乞求原諒。
ᅟᅟ562.
ᅟᅟ如果我們沒使他接受:自我調御者、得定者,
ᅟᅟ在七日內,我的王國將破碎。
ᅟᅟ563.
ᅟᅟ蘇昧柯勒與憍尸迦,西額哇還有色德葛,
ᅟᅟ攻擊仙人後,他們與國民成為去惡趣者。
ᅟᅟ564.
ᅟᅟ當仙人們,抑制的婆羅門們發怒,
ᅟᅟ使包括天的,包括海洋、包括山滅亡。
ᅟᅟ565.
ᅟᅟ在三千由旬中,我聚集男子們,
ᅟᅟ為了過失的懺悔,我去見自存者。
ᅟᅟ566.
ᅟᅟ濕衣服、濕的頭,全部都作合掌地,
ᅟᅟ在佛的腳上倒禮後,我說這個言語:
ᅟᅟ567.
ᅟᅟ大英雄!請你原諒:那個人乞求,
ᅟᅟ請你除去熱惱,不要使我們的王國消失。
ᅟᅟ568.
ᅟᅟ願全部包括天、人,包括達努的後代們、包括羅剎們,
ᅟᅟ以鐵製的鎚子,打破我的頭。
ᅟᅟ569.[佛:-㊟]
ᅟᅟ火不在水中存續,種子不在岩石上生長,
ᅟᅟ蟲不在解毒劑中存續,憤怒不在佛上被生起。
ᅟᅟ570.
ᅟᅟ如大地是不移動的,以及海洋是不能被衡量的,
ᅟᅟ以及天空是無邊的,像這樣佛是不攪動的。
ᅟᅟ571.
ᅟᅟ大英雄們經常是忍耐者,以及容忍的苦行者,
ᅟᅟ忍耐者們與容忍者們中,到達那個者不被發現。
ᅟᅟ572.
ᅟᅟ正覺者說這個後:除去熱惱者,
ᅟᅟ那時在大眾的面前,升上天空。
ᅟᅟ573.
ᅟᅟ英雄!我以那個業,成為下劣狀態到達者,
ᅟᅟ渡過那個出生後,我進入無恐怖的[涅槃-㊟]城市。
ᅟᅟ574.
ᅟᅟ大英雄!那時也對,被燃燒的、善住立的我,
ᅟᅟ除去熱惱,以及我使自存者原諒。
ᅟᅟ575.
ᅟᅟ大英雄!今日也對,被三火燃燒的我,
ᅟᅟ使三火熄滅,以及我使清涼狀態到達。
ᅟᅟ576.
ᅟᅟ凡該者們存在傾聽,請你們聽我的所說,
ᅟᅟ我將為你們說義理,如被我看見的境界。
ᅟᅟ577.
ᅟᅟ輕侮那位自存者,寂靜心者、得定者後,
ᅟᅟ今日我以那個業,成為卑下胎的出生者。
ᅟᅟ578.
ᅟᅟ你們應該不要錯失機會,因為錯失機會者會憂愁,
ᅟᅟ你們應該在自己的利益上努力,機會已為你們提供。
ᅟᅟ579.
ᅟᅟ而對一些人是吐藥,對一些人是瀉藥,
ᅟᅟ[對-㊟]一些人是訶羅訶羅毒(劇毒),對一些人是藥草。
ᅟᅟ580.
ᅟᅟ對行道者們是吐藥,對果住立者們是瀉藥,
ᅟᅟ對果實得到[後住立涅槃-㊟]者們是藥草,對尋求[天人涅槃的到達]者們是福田。
ᅟᅟ581.
ᅟᅟ對與教說敵對者們,如訶羅訶羅毒,
ᅟᅟ毒蛇的毒、看見(敵人?)的毒,像這樣使那個人使燃燒。
ᅟᅟ582.
ᅟᅟ喝一次訶羅訶羅者,破壞(停止)生命,
ᅟᅟ與教說敵對後,在千萬(俱胝)劫中被燃燒。
ᅟᅟ583.
ᅟᅟ以忍耐、以無加害,以及以[有-㊟]慈心,
ᅟᅟ他超越包括天的,因此不應該被你們違犯。
ᅟᅟ584.
ᅟᅟ在利得與無利得上,在尊敬與輕侮上不被黏著,
ᅟᅟ諸佛是大地等同者,因此不應該被你們違犯。
ᅟᅟ585.
ᅟᅟ在殺害者提婆達多上,以及在盜賊鴦掘摩羅上,
ᅟᅟ以及在羅侯羅與達那玻勒上,牟尼對全部都是相等的。
ᅟᅟ586.
ᅟᅟ這些人沒有嫌惡,這些人的貪不被發現,
ᅟᅟ佛對全部都是相等的:對殺害者與親生的。
ᅟᅟ587.
ᅟᅟ在路上看見袈裟:捨棄的、沾糞便的後,
ᅟᅟ在頭上作合掌後,仙人旗幟應該被禮拜。
ᅟᅟ588.
ᅟᅟ凡過去諸佛,以及現在的、未來的,
ᅟᅟ他們以這個旗幟變純淨,因此這些應該被禮敬。
ᅟᅟ589.
ᅟᅟ對如大師的善律,我以心使保持,
ᅟᅟ對律禮敬地,於一切時我將住。
ᅟᅟ590.
ᅟᅟ律是我的住所,律是經行處,
ᅟᅟ在律上我建造住家,律是我的行境。
ᅟᅟ591.
ᅟᅟ是在律上波羅蜜到達者,而且也是在奢摩他上熟知者,
ᅟᅟ大英雄!那個優波離,在大師的足上禮拜。
ᅟᅟ592.
ᅟᅟ那個我將行走:從村落到村落、從城市到城市,
ᅟᅟ禮敬正覺者,法與善法性地。
ᅟᅟ593.
ᅟᅟ我的諸污染已破壞,一切有已根除,
ᅟᅟ一切漏已遍滅盡,現在沒有[[note0#021|再有]]。
ᅟᅟ594.
ᅟᅟ確實是我的善來到的:在最勝佛陀的面前,
ᅟᅟ三明已抵達,佛陀的教說已做。
ᅟᅟ595.
ᅟᅟ四無礙解,此外八解脫,
ᅟᅟ六神通已作證,佛陀的教說已做。
ᅟ「尊者優波離長老確實像這樣地說偈頌。」
ᅟᅟ優波離長老阿波陀那第六。
# pali
3-6. Upālittheraapadānaṃ
ᅟᅟ441.
ᅟᅟ‘‘Nagare haṃsavatiyā, sujāto nāma brāhmaṇo;
ᅟᅟAsītikoṭinicayo, pahūtadhanadhaññavā.
ᅟᅟ442.
ᅟᅟ‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
ᅟᅟLakkhaṇe itihāse ca, sadhamme pāramiṃ gato.
ᅟᅟ443.
ᅟᅟ‘‘Paribbājā ekasikhā [ekabhikkhā (ka.)], gotamā
ᅟᅟBuddhasāvakā [sabbatthapi evameva dissati].
ᅟᅟCarakā tāpasā ceva, caranti mahiyā tadā.
ᅟᅟ444.
ᅟᅟ‘‘Tepi maṃ parivārenti, brāhmaṇo vissuto iti;
ᅟᅟBahujjano maṃ pūjeti, nāhaṃ pūjemi kiñcanaṃ.
ᅟᅟ445.
ᅟᅟ‘‘Pūjārahaṃ na passāmi, mānatthaddho ahaṃ tadā;
ᅟᅟBuddhoti vacanaṃ natthi, tāva nuppajjate jino.
ᅟᅟ446.
ᅟᅟ‘‘Accayena ahorattaṃ, padumuttaranāmako [nāyako (sī. syā.)];
ᅟᅟSabbaṃ tamaṃ vinodetvā, loke uppajji cakkhumā.
ᅟᅟ447.
ᅟᅟ‘‘Vitthārike bāhujaññe, puthubhūte ca sāsane;
ᅟᅟUpāgami tadā buddho, nagaraṃ haṃsasavhayaṃ.
ᅟᅟ448.
ᅟᅟ‘‘Pitu atthāya so buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;
ᅟᅟTena kālena parisā, samantā yojanaṃ tadā.
ᅟᅟ449.
ᅟᅟ‘‘Sammato manujānaṃ so, sunando nāma tāpaso;
ᅟᅟYāvatā buddhaparisā, pupphehacchādayī tadā.
ᅟᅟ450.
ᅟᅟ‘‘Catusaccaṃ pakāsente, seṭṭhe ca [heṭṭhā ca (ka.)] pupphamaṇḍape;
ᅟᅟKoṭisatasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu.
ᅟᅟ451.
ᅟᅟ‘‘Sattarattindivaṃ buddho, vassetvā dhammavuṭṭhiyo;
ᅟᅟAṭṭhame divase patte, sunandaṃ kittayī jino.
ᅟᅟ452.
ᅟᅟ‘‘Devaloke manusse vā, saṃsaranto ayaṃ bhave;
ᅟᅟSabbesaṃ pavaro hutvā, bhavesu saṃsarissati.
ᅟᅟ453.
ᅟᅟ‘‘Kappasatasahassamhi , okkākakulasambhavo;
ᅟᅟGotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
ᅟᅟ454.
ᅟᅟ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ᅟᅟMantāṇiputto puṇṇoti, hessati satthu sāvako.
ᅟᅟ455.
ᅟᅟ‘‘Evaṃ kittayi sambuddho, sunandaṃ tāpasaṃ tadā;
ᅟᅟHāsayanto janaṃ sabbaṃ, dassayanto sakaṃ balaṃ.
ᅟᅟ456.
ᅟᅟ‘‘Katañjalī namassanti, sunandaṃ tāpasaṃ janā;
ᅟᅟBuddhe kāraṃ karitvāna, sodhesi gatimattano.
ᅟᅟ457.
ᅟᅟ‘‘Tattha me ahu saṅkappo, sutvāna munino vacaṃ;
ᅟᅟAhampi kāraṃ kassāmi, yathā passāmi gotamaṃ.
ᅟᅟ458.
ᅟᅟ‘‘Evāhaṃ cintayitvāna, kiriyaṃ cintayiṃ mama;
ᅟᅟKyāhaṃ kammaṃ ācarāmi, puññakkhette anuttare.
ᅟᅟ459.
ᅟᅟ‘‘Ayañca pāṭhiko bhikkhu, sabbapāṭhissa sāsane;
ᅟᅟVinaye agganikkhitto, taṃ ṭhānaṃ patthaye ahaṃ.
ᅟᅟ460.
ᅟᅟ‘‘Idaṃ me amitaṃ bhogaṃ, akkhobhaṃ sāgarūpamaṃ;
ᅟᅟTena bhogena buddhassa, ārāmaṃ māpaye ahaṃ.
ᅟᅟ461.
ᅟᅟ‘‘Sobhanaṃ nāma ārāmaṃ, nagarassa puratthato;
ᅟᅟKiṇitvā [kītvā (sī.), kitvā (ka.)] satasahassena, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.
ᅟᅟ462.
ᅟᅟ‘‘Kūṭāgāre ca pāsāde, maṇḍape hammiye guhā;
ᅟᅟCaṅkame sukate katvā, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.
ᅟᅟ463.
ᅟᅟ‘‘Jantāgharaṃ aggisālaṃ, atho udakamāḷakaṃ;
ᅟᅟNhānagharaṃ māpayitvā, bhikkhusaṅghassadāsahaṃ.
ᅟᅟ464.
ᅟᅟ‘‘Āsandiyo pīṭhake ca, paribhoge ca bhājane;
ᅟᅟĀrāmikañca bhesajjaṃ, sabbametaṃ adāsahaṃ.
ᅟᅟ465.
ᅟᅟ‘‘Ārakkhaṃ paṭṭhapetvāna, pākāraṃ kārayiṃ daḷhaṃ;
ᅟᅟMā naṃ koci viheṭhesi, santacittāna tādinaṃ.
ᅟᅟ466.
ᅟᅟ‘‘Satasahassenāvāsaṃ [āvāsaṃ satasahassena (sī.), āvāse satasahasse (syā.)], saṅghārāme amāpayiṃ;
ᅟᅟVepullaṃ taṃ māpayitvā [vepullataṃ pāpayitvā (sī.)], sambuddhaṃ upanāmayiṃ.
ᅟᅟ467.
ᅟᅟ‘‘Niṭṭhāpito mayārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni;
ᅟᅟNiyyādessāmi taṃ vīra [te vīra (sī.), taṃ dhīra (syā.)], adhivāsehi cakkhuma.
ᅟᅟ468.
ᅟᅟ‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ᅟᅟMama saṅkappamaññāya, adhivāsesi nāyako.
ᅟᅟ469.
ᅟᅟ‘‘Adhivāsanamaññāya, sabbaññussa mahesino;
ᅟᅟBhojanaṃ paṭiyādetvā, kālamārocayiṃ ahaṃ.
ᅟᅟ470.
ᅟᅟ‘‘Ārocitamhi kālamhi, padumuttaranāyako;
ᅟᅟKhīṇāsavasahassehi, ārāmaṃ me upāgami.
ᅟᅟ471.
ᅟᅟ‘‘Nisinnaṃ kālamaññāya, annapānena tappayiṃ;
ᅟᅟBhuttāviṃ kālamaññāya, idaṃ vacanamabraviṃ.
ᅟᅟ472.
ᅟᅟ‘‘Kīto satasahassena, tattakeneva kārito;
ᅟᅟSobhano nāma ārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni.
ᅟᅟ473.
ᅟᅟ‘‘Iminārāmadānena , cetanāpaṇidhīhi ca;
ᅟᅟBhave nibbattamānohaṃ, labhāmi mama patthitaṃ.
ᅟᅟ474.
ᅟᅟ‘‘Paṭiggahetvā sambuddho, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;
ᅟᅟBhikkhusaṅghe nisīditvā, idaṃ vacanamabravi.
ᅟᅟ475.
ᅟᅟ‘‘Yo so buddhassa pādāsi, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;
ᅟᅟTamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
ᅟᅟ476.
ᅟᅟ‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā ca caturaṅginī;
ᅟᅟParivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
ᅟᅟ477.
ᅟᅟ‘‘Saṭṭhi tūrasahassāni [turiyasahassāni (sī. syā.)], bheriyo samalaṅkatā;
ᅟᅟParivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
ᅟᅟ478.
ᅟᅟ‘‘Chaḷasītisahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
ᅟᅟVicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā.
ᅟᅟ479.
ᅟᅟ‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
ᅟᅟParivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
ᅟᅟ480.
ᅟᅟ‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
ᅟᅟSahassakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.
ᅟᅟ481.
ᅟᅟ‘‘Devarājena pattabbaṃ, sabbaṃ paṭilabhissati;
ᅟᅟAnūnabhogo hutvāna, devarajjaṃ karissati.
ᅟᅟ482.
ᅟᅟ‘‘Sahassakkhattuṃ cakkavattī, rājā raṭṭhe bhavissati;
ᅟᅟPathabyā rajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
ᅟᅟ483.
ᅟᅟ‘‘Kappasatasahassamhi , okkākakulasambhavo;
ᅟᅟGotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
ᅟᅟ484.
ᅟᅟ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ᅟᅟUpāli nāma nāmena, hessati satthu sāvako.
ᅟᅟ485.
ᅟᅟ‘‘Vinaye pāramiṃ patvā, ṭhānāṭhāne ca kovido;
ᅟᅟJinasāsanaṃ dhārento, viharissatināsavo.
ᅟᅟ486.
ᅟᅟ‘‘Sabbametaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;
ᅟᅟBhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapessati.
ᅟᅟ487.
ᅟᅟ‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;
ᅟᅟSo me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
ᅟᅟ488.
ᅟᅟ‘‘Yathā sūlāvuto poso, rājadaṇḍena tajjito;
ᅟᅟSūle sātaṃ avindanto, parimuttiṃva icchati.
ᅟᅟ489.
ᅟᅟ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, bhavadaṇḍena tajjito;
ᅟᅟKammasūlāvuto santo, pipāsāvedanaṭṭito.
ᅟᅟ490.
ᅟᅟ‘‘Bhave sātaṃ na vindāmi, ḍayhanto tīhi aggibhi;
ᅟᅟParimuttiṃ gavesāmi, yathāpi rājadaṇḍito.
ᅟᅟ491.
ᅟᅟ‘‘Yathā visādo puriso, visena paripīḷito;
ᅟᅟAgadaṃ so gaveseyya, visaghātāyupālanaṃ [visaghātāyupāyanaṃ (syā. ka.)].
ᅟᅟ492.
ᅟᅟ‘‘Gavesamāno passeyya, agadaṃ visaghātakaṃ;
ᅟᅟTaṃ pivitvā sukhī assa, visamhā parimuttiyā.
ᅟᅟ493.
ᅟᅟ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathā visahato naro;
ᅟᅟSampīḷito avijjāya, saddhammāgadamesahaṃ.
ᅟᅟ494.
ᅟᅟ‘‘Dhammāgadaṃ gavesanto, addakkhiṃ sakyasāsanaṃ;
ᅟᅟAggaṃ sabbosadhānaṃ taṃ, sabbasallavinodanaṃ.
ᅟᅟ495.
ᅟᅟ‘‘Dhammosadhaṃ pivitvāna, visaṃ sabbaṃ samūhaniṃ;
ᅟᅟAjarāmaraṃ sītibhāvaṃ, nibbānaṃ phassayiṃ ahaṃ.
ᅟᅟ496.
ᅟᅟ‘‘Yathā bhūtaṭṭito poso, bhūtaggāhena pīḷito;
ᅟᅟBhūtavejjaṃ gaveseyya, bhūtasmā parimuttiyā.
ᅟᅟ497.
ᅟᅟ‘‘Gavesamāno passeyya, bhūtavijjāsu kovidaṃ;
ᅟᅟTassa so vihane bhūtaṃ, samūlañca vināsaye.
ᅟᅟ498.
ᅟᅟ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, tamaggāhena pīḷito;
ᅟᅟÑāṇālokaṃ gavesāmi, tamato parimuttiyā.
ᅟᅟ499.
ᅟᅟ‘‘Athaddasaṃ sakyamuniṃ, kilesatamasodhanaṃ;
ᅟᅟSo me tamaṃ vinodesi, bhūtavejjova bhūtakaṃ.
ᅟᅟ500.
ᅟᅟ‘‘Saṃsārasotaṃ sañchindiṃ, taṇhāsotaṃ nivārayiṃ;
ᅟᅟBhavaṃ ugghāṭayiṃ sabbaṃ, bhūtavejjova mūlato.
ᅟᅟ501.
ᅟᅟ‘‘Garuḷo yathā opatati, pannagaṃ bhakkhamattano;
ᅟᅟSamantā yojanasataṃ, vikkhobheti mahāsaraṃ.
ᅟᅟ502.
ᅟᅟ‘‘Pannagaṃ so gahetvāna, adhosīsaṃ viheṭhayaṃ;
ᅟᅟĀdāya so pakkamati, yenakāmaṃ vihaṅgamo.
ᅟᅟ503.
ᅟᅟ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathāpi garuḷo balī;
ᅟᅟAsaṅkhataṃ gavesanto, dose vikkhālayiṃ ahaṃ.
ᅟᅟ504.
ᅟᅟ‘‘Diṭṭho ahaṃ dhammavaraṃ, santipadamanuttaraṃ;
ᅟᅟĀdāya viharāmetaṃ, garuḷo pannagaṃ yathā.
ᅟᅟ505.
ᅟᅟ‘‘Āsāvatī nāma latā, jātā cittalatāvane;
ᅟᅟTassā vassasahassena, ekaṃ nibbattate phalaṃ.
ᅟᅟ506.
ᅟᅟ‘‘Taṃ devā payirupāsanti, tāvadūraphale sati;
ᅟᅟDevānaṃ sā piyā evaṃ, āsāvatī latuttamā.
ᅟᅟ507.
ᅟᅟ‘‘Satasahassupādāya, tāhaṃ paricare muni;
ᅟᅟSāyaṃ pātaṃ namassāmi, devā āsāvatiṃ yathā.
ᅟᅟ508.
ᅟᅟ‘‘Avañjhā pāricariyā, amoghā ca namassanā;
ᅟᅟDūrāgatampi maṃ santaṃ, khaṇoyaṃ na virādhayi.
ᅟᅟ509.
ᅟᅟ‘‘Paṭisandhiṃ na passāmi, vicinanto bhave ahaṃ;
ᅟᅟNirūpadhi vippamutto [vippayutto (ka.)], upasanto carāmahaṃ.
ᅟᅟ510.
ᅟᅟ‘‘Yathāpi padumaṃ nāma, sūriyaraṃsena pupphati;
ᅟᅟTathevāhaṃ mahāvīra, buddharaṃsena pupphito.
ᅟᅟ511.
ᅟᅟ‘‘Yathā balākayonimhi, na vijjati pumo [pumā (sī. syā.)] sadā;
ᅟᅟMeghesu gajjamānesu, gabbhaṃ gaṇhanti tā sadā.
ᅟᅟ512.
ᅟᅟ‘‘Cirampi gabbhaṃ dhārenti, yāva megho na gajjati;
ᅟᅟBhārato parimuccanti, yadā megho pavassati.
ᅟᅟ513.
ᅟᅟ‘‘Padumuttarabuddhassa , dhammameghena gajjato;
ᅟᅟSaddena dhammameghassa, dhammagabbhaṃ agaṇhahaṃ.
ᅟᅟ514.
ᅟᅟSatasahassupādāya, puññagabbhaṃ dharemahaṃ;
ᅟᅟNappamuccāmi bhārato, dhammamegho na gajjati.
ᅟᅟ515.
ᅟᅟ‘‘Yadā tuvaṃ sakyamuni, ramme kapilavatthave;
ᅟᅟGajjasi dhammameghena, bhārato parimuccahaṃ.
ᅟᅟ516.
ᅟᅟ‘‘Suññataṃ animittañca, tathāppaṇihitampi ca;
ᅟᅟCaturo ca phale sabbe, dhammevaṃ vijanayiṃ [vijaṭayiṃ (ka.) balākānaṃ vijāyanūpamāya saṃsandetvā attho veditabbo] ahaṃ.
ᅟᅟDutiyabhāṇavāraṃ.
ᅟᅟ517.
ᅟᅟ‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;
ᅟᅟSo me attho anuppatto, santipadamanuttaraṃ.
ᅟᅟ518.
ᅟᅟ‘‘Vinaye pāramiṃ patto, yathāpi pāṭhiko isi;
ᅟᅟNa me samasamo atthi, dhāremi sāsanaṃ ahaṃ.
ᅟᅟ519.
ᅟᅟ‘‘Vinaye khandhake cāpi, tikacchede ca pañcake [pañcame (sī.)];
ᅟᅟEttha me vimati natthi, akkhare byañjanepi vā.
ᅟᅟ520.
ᅟᅟ‘‘Niggahe paṭikamme ca, ṭhānāṭhāne ca kovido;
ᅟᅟOsāraṇe vuṭṭhāpane, sabbattha pāramiṃ gato.
ᅟᅟ521.
ᅟᅟ‘‘Vinaye khandhake vāpi, nikkhipitvā padaṃ ahaṃ;
ᅟᅟUbhato viniveṭhetvā, rasato osareyyahaṃ.
ᅟᅟ522.
ᅟᅟ‘‘Niruttiyā sukusalo, atthānatthe ca kovido;
ᅟᅟAnaññātaṃ mayā natthi, ekaggo satthu sāsane.
ᅟᅟ523.
ᅟᅟ‘‘Rūpadakkho [rūparakkho (?) milindapañho dhammanagarādhikāre passitabbaṃ] ahaṃ ajja, sakyaputtassa sāsane;
ᅟᅟKaṅkhaṃ sabbaṃ vinodemi, chindāmi sabbasaṃsayaṃ.
ᅟᅟ524.
ᅟᅟ‘‘Padaṃ anupadañcāpi, akkharañcāpi byañjanaṃ;
ᅟᅟNidāne pariyosāne, sabbattha kovido ahaṃ.
ᅟᅟ525.
ᅟᅟ‘‘Yathāpi rājā balavā, niggaṇhitvā parantape;
ᅟᅟVijinitvāna saṅgāmaṃ, nagaraṃ tattha māpaye.
ᅟᅟ526.
ᅟᅟ‘‘Pākāraṃ parikhañcāpi, esikaṃ dvārakoṭṭhakaṃ;
ᅟᅟAṭṭālake ca vividhe, kāraye nagare bahū.
ᅟᅟ527.
ᅟᅟ‘‘Siṅghāṭakaṃ caccarañca, suvibhattantarāpaṇaṃ;
ᅟᅟKārayeyya sabhaṃ tattha, atthānatthavinicchayaṃ.
ᅟᅟ528.
ᅟᅟ‘‘Nigghātatthaṃ amittānaṃ, chiddāchiddañca jānituṃ;
ᅟᅟBalakāyassa rakkhāya, senāpaccaṃ ṭhapeti [thapesi (ka.)] so.
ᅟᅟ529.
ᅟᅟ‘‘Ārakkhatthāya bhaṇḍassa, nidhānakusalaṃ naraṃ;
ᅟᅟMā me bhaṇḍaṃ vinassīti, bhaṇḍarakkhaṃ ṭhapeti so.
ᅟᅟ530.
ᅟᅟ‘‘Mamatto [māmako (sī.), samaggo (syā.)]
ᅟᅟHoti yo rañño, vuddhiṃ yassa ca icchati.
ᅟᅟTassādhikaraṇaṃ deti, mittassa paṭipajjituṃ.
ᅟᅟ531.
ᅟᅟ‘‘Uppātesu nimittesu, lakkhaṇesu ca kovidaṃ;
ᅟᅟAjjhāyakaṃ mantadharaṃ, porohicce ṭhapeti so.
ᅟᅟ532.
ᅟᅟ‘‘Etehaṅgehi sampanno, khattiyoti pavuccati;
ᅟᅟSadā rakkhanti rājānaṃ, cakkavākova dukkhitaṃ.
ᅟᅟ533.
ᅟᅟ‘‘Tatheva tvaṃ mahāvīra, hatāmittova khattiyo;
ᅟᅟSadevakassa lokassa, dhammarājāti vuccati.
ᅟᅟ534.
ᅟᅟ‘‘Titthiye nihanitvāna [nīharitvāna (syā. ka.)], mārañcāpi sasenakaṃ;
ᅟᅟTamandhakāraṃ vidhamitvā, dhammanagaraṃ amāpayi.
ᅟᅟ535.
ᅟᅟ‘‘Sīlaṃ pākārakaṃ tattha, ñāṇaṃ te dvārakoṭṭhakaṃ;
ᅟᅟSaddhā te esikā vīra, dvārapālo ca saṃvaro.
ᅟᅟ536.
ᅟᅟ‘‘Satipaṭṭhānamaṭṭālaṃ, paññā te caccaraṃ mune;
ᅟᅟIddhipādañca siṅghāṭaṃ, dhammavīthi sumāpitā.
ᅟᅟ537.
ᅟᅟ‘‘Suttantaṃ abhidhammañca, vinayañcāpi kevalaṃ;
ᅟᅟNavaṅgaṃ buddhavacanaṃ, esā dhammasabhā tava.
ᅟᅟ538.
ᅟᅟ‘‘Suññataṃ animittañca, vihārañcappaṇīhitaṃ;
ᅟᅟĀneñjañca nirodho ca, esā dhammakuṭī tava.
ᅟᅟ539.
ᅟᅟ‘‘Paññāya aggo nikkhitto [agganikkhitto (sī.)], paṭibhāne ca kovido;
ᅟᅟSāriputtoti nāmena, dhammasenāpatī tava.
ᅟᅟ540.
ᅟᅟ‘‘Cutūpapātakusalo, iddhiyā pāramiṃ gato;
ᅟᅟKolito nāma nāmena, porohicco tavaṃ mune.
ᅟᅟ541.
ᅟᅟ‘‘Porāṇakavaṃsadharo, uggatejo durāsado;
ᅟᅟDhutavādīguṇenaggo, akkhadasso tavaṃ mune.
ᅟᅟ542.
ᅟᅟ‘‘Bahussuto dhammadharo, sabbapāṭhī ca sāsane;
ᅟᅟĀnando nāma nāmena, dhammārakkho [dhammarakkho (syā.)] tavaṃ mune.
ᅟᅟ543.
ᅟᅟ‘‘Ete sabbe atikkamma, pamesi bhagavā mamaṃ;
ᅟᅟVinicchayaṃ me pādāsi, vinaye viññudesitaṃ.
ᅟᅟ544.
ᅟᅟ‘‘Yo koci vinaye pañhaṃ, pucchati buddhasāvako;
ᅟᅟTattha me cintanā natthi, taññevatthaṃ kathemahaṃ.
ᅟᅟ545.
ᅟᅟ‘‘Yāvatā buddhakhettamhi, ṭhapetvā taṃ mahāmuni;
ᅟᅟVinaye mādiso natthi, kuto bhiyyo bhavissati.
ᅟᅟ546.
ᅟᅟ‘‘Bhikkhusaṅghe nisīditvā, evaṃ gajjati gotamo;
ᅟᅟUpālissa samo natthi, vinaye khandhakesu ca.
ᅟᅟ547.
ᅟᅟ‘‘Yāvatā buddhabhaṇitaṃ, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
ᅟᅟVinayogadhaṃ taṃ [vinayogadhitaṃ (sī. aṭṭha.), vinaye kathitaṃ (syā.)] sabbaṃ,
ᅟᅟVinayamūlapassino [vinayaṃ mūlanti passato (sī.)].
ᅟᅟ548.
ᅟᅟ‘‘Mama kammaṃ saritvāna, gotamo sakyapuṅgavo;
ᅟᅟBhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
ᅟᅟ549.
ᅟᅟ‘‘Satasahassupādāya, imaṃ ṭhānaṃ apatthayiṃ;
ᅟᅟSo me attho anuppatto, vinaye pāramiṃ gato.
ᅟᅟ550.
ᅟᅟ‘‘Sakyānaṃ nandijanano, kappako āsahaṃ pure;
ᅟᅟVijahitvāna taṃ jātiṃ, putto jāto mahesino.
ᅟᅟ551.
ᅟᅟ‘‘Ito dutiyake kappe, añjaso nāma khattiyo;
ᅟᅟAnantatejo amitayaso, bhūmipālo mahaddhano.
ᅟᅟ552.
ᅟᅟ‘‘Tassa rañño ahaṃ putto, candano nāma khattiyo;
ᅟᅟJātimadenupatthaddho, yasabhogamadena ca.
ᅟᅟ553.
ᅟᅟ‘‘Nāgasatasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ᅟᅟTidhāpabhinnā mātaṅgā, parivārenti maṃ sadā.
ᅟᅟ554.
ᅟᅟ‘‘Sabalehi paretohaṃ, uyyānaṃ gantukāmako;
ᅟᅟĀruyha sirikaṃ nāgaṃ, nagarā nikkhamiṃ tadā.
ᅟᅟ555.
ᅟᅟ‘‘Caraṇena ca sampanno, guttadvāro susaṃvuto;
ᅟᅟDevalo nāma sambuddho, āgacchi purato mama.
ᅟᅟ556.
ᅟᅟ‘‘Pesetvā sirikaṃ nāgaṃ, buddhaṃ āsādayiṃ tadā;
ᅟᅟTato sañjātakopo so [jātakopova (syā.)], nāgo nuddharate padaṃ.
ᅟᅟ557.
ᅟᅟ‘‘Nāgaṃ ruṇṇamanaṃ [ruṭṭhamanaṃ (pī. aṭṭha.), duṭṭhamanaṃ (sī. aṭṭha.), ruddhapadaṃ (?)] disvā, buddhe kodhaṃ akāsahaṃ;
ᅟᅟVihesayitvā sambuddhaṃ, uyyānaṃ agamāsahaṃ.
ᅟᅟ558.
ᅟᅟ‘‘Sātaṃ tattha na vindāmi, siro pajjalito yathā;
ᅟᅟPariḷāhena ḍayhāmi, macchova baḷisādako.
ᅟᅟ559.
ᅟᅟ‘‘Sasāgarantā pathavī, ādittā viya hoti me;
ᅟᅟPitu santikupāgamma, idaṃ vacanamabraviṃ.
ᅟᅟ560.
ᅟᅟ‘‘Āsīvisaṃva kupitaṃ, aggikkhandhaṃva āgataṃ;
ᅟᅟMattaṃva kuñjaraṃ dantiṃ, yaṃ sayambhumasādayiṃ.
ᅟᅟ561.
ᅟᅟ‘‘Āsādito mayā buddho, ghoro uggatapo jino;
ᅟᅟPurā sabbe vinassāma, khamāpessāma taṃ muniṃ.
ᅟᅟ562.
ᅟᅟ‘‘No ce taṃ nijjhāpessāma, attadantaṃ samāhitaṃ;
ᅟᅟOrena sattadivasā, raṭṭhaṃ me vidhamissati.
ᅟᅟ563.
ᅟᅟ‘‘Sumekhalo kosiyo ca, siggavo cāpi sattako [sattuko (sī.)];
ᅟᅟĀsādayitvā isayo, duggatā te saraṭṭhakā.
ᅟᅟ564.
ᅟᅟ‘‘Yadā kuppanti isayo, saññatā brahmacārino;
ᅟᅟSadevakaṃ vināsenti, sasāgaraṃ sapabbataṃ.
ᅟᅟ565.
ᅟᅟ‘‘Tiyojanasahassamhi, purise sannipātayiṃ;
ᅟᅟAccayaṃ desanatthāya, sayambhuṃ upasaṅkamiṃ.
ᅟᅟ566.
ᅟᅟ‘‘Allavatthā allasirā, sabbeva pañjalīkatā;
ᅟᅟBuddhassa pāde nipatitvā, idaṃ vacanamabravuṃ [mabraviṃ (ka.)].
ᅟᅟ567.
ᅟᅟ‘‘Khamassu tvaṃ mahāvīra, abhiyācati taṃ jano;
ᅟᅟPariḷāhaṃ vinodehi, mā no raṭṭhaṃ vināsaya.
ᅟᅟ568.
ᅟᅟ‘‘Sadevamānusā sabbe, sadānavā sarakkhasā;
ᅟᅟAyomayena kuṭena, siraṃ bhindeyyu me sadā.
ᅟᅟ569.
ᅟᅟ‘‘Dake [udake (sī. syā.)] aggi na saṇṭhāti, bījaṃ sele na rūhati;
ᅟᅟAgade kimi na saṇṭhāti, kopo buddhe na jāyati.
ᅟᅟ570.
ᅟᅟ‘‘Yathā ca bhūmi acalā, appameyyo ca sāgaro;
ᅟᅟAnantako ca ākāso, evaṃ buddhā akhobhiyā.
ᅟᅟ571.
ᅟᅟ‘‘Sadā khantā mahāvīrā, khamitā ca tapassino;
ᅟᅟKhantānaṃ khamitānañca, gamanaṃ taṃ [vo (syā.)] na vijjati.
ᅟᅟ572.
ᅟᅟ‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, pariḷāhaṃ vinodayaṃ;
ᅟᅟMahājanassa purato, nabhaṃ abbhuggami tadā.
ᅟᅟ573.
ᅟᅟ‘‘Tena kammenahaṃ vīra, hīnattaṃ ajjhupāgato;
ᅟᅟSamatikkamma taṃ jātiṃ, pāvisiṃ abhayaṃ puraṃ.
ᅟᅟ574.
ᅟᅟ‘‘Tadāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ susaṇṭhitaṃ;
ᅟᅟPariḷāhaṃ vinodesi, sayambhuñca khamāpayiṃ.
ᅟᅟ575.
ᅟᅟ‘‘Ajjāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ tihaggibhi;
ᅟᅟNibbāpesi tayo aggī, sītibhāvañca pāpayiṃ [pāpayī (sī.)].
ᅟᅟ576.
ᅟᅟYesaṃ sotāvadhānatthi, suṇātha mama bhāsato;
ᅟᅟAtthaṃ tumhaṃ pavakkhāmi, yathā diṭṭhaṃ padaṃ mama.
ᅟᅟ577.
ᅟᅟ‘‘Sayambhuṃ taṃ vimānetvā, santacittaṃ samāhitaṃ;
ᅟᅟTena kammenahaṃ ajja, jātomhi nīcayoniyaṃ.
ᅟᅟ578.
ᅟᅟ‘‘Mā vo khaṇaṃ virādhetha, khaṇātītā hi socare;
ᅟᅟSadatthe vāyameyyātha, khaṇo vo paṭipādito.
ᅟᅟ579.
ᅟᅟ‘‘Ekaccānañca vamanaṃ, ekaccānaṃ virecanaṃ;
ᅟᅟVisaṃ halāhalaṃ eke, ekaccānañca osadhaṃ.
ᅟᅟ580.
ᅟᅟ‘‘Vamanaṃ paṭipannānaṃ, phalaṭṭhānaṃ virecanaṃ;
ᅟᅟOsadhaṃ phalalābhīnaṃ, puññakkhettaṃ gavesinaṃ.
ᅟᅟ581.
ᅟᅟ‘‘Sāsanena viruddhānaṃ, visaṃ halāhalaṃ yathā;
ᅟᅟĀsīviso diṭṭhaviso [daṭṭhaviso (syā. aṭṭha.)], evaṃ jhāpeti taṃ naraṃ.
ᅟᅟ582.
ᅟᅟ‘‘Sakiṃ pītaṃ halāhalaṃ, uparundhati jīvitaṃ;
ᅟᅟSāsanena virujjhitvā, kappakoṭimhi ḍayhati.
ᅟᅟ583.
ᅟᅟ‘‘Khantiyā avihiṃsāya, mettacittavatāya ca;
ᅟᅟSadevakaṃ so tārati, tasmā te avirādhiyā [avirodhiyo (sī.), te avirodhiyā (syā.)].
ᅟᅟ584.
ᅟᅟ‘‘Lābhālābhe na sajjanti, sammānanavimānane;
ᅟᅟPathavīsadisā buddhā, tasmā te na virādhiyā [te na virodhiyā (sī. syā.)].
ᅟᅟ585.
ᅟᅟ‘‘Devadatte ca vadhake, core aṅgulimālake;
ᅟᅟRāhule dhanapāle ca, sabbesaṃ samako muni.
ᅟᅟ586.
ᅟᅟ‘‘Etesaṃ paṭigho natthi, rāgomesaṃ na vijjati;
ᅟᅟSabbesaṃ samako buddho, vadhakassorasassa ca.
ᅟᅟ587.
ᅟᅟ‘‘Panthe disvāna kāsāvaṃ, chaḍḍitaṃ mīḷhamakkhitaṃ;
ᅟᅟSirasmiṃ añjaliṃ katvā, vanditabbaṃ isiddhajaṃ.
ᅟᅟ588.
ᅟᅟ‘‘Abbhatītā ca ye buddhā, vattamānā anāgatā;
ᅟᅟDhajenānena sujjhanti, tasmā ete namassiyā.
ᅟᅟ589.
ᅟᅟ‘‘Satthukappaṃ suvinayaṃ, dhāremi hadayenahaṃ;
ᅟᅟNamassamāno vinayaṃ, viharissāmi sabbadā.
ᅟᅟ590.
ᅟᅟ‘‘Vinayo āsayo mayhaṃ, vinayo ṭhānacaṅkamaṃ;
ᅟᅟKappemi vinaye vāsaṃ, vinayo mama gocaro.
ᅟᅟ591.
ᅟᅟ‘‘Vinaye pāramippatto, samathe cāpi kovido;
ᅟᅟUpāli taṃ mahāvīra, pāde vandati satthuno.
ᅟᅟ592.
ᅟᅟ‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
ᅟᅟNamassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammataṃ.
ᅟᅟ593.
ᅟᅟ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
ᅟᅟSabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
ᅟᅟ594.
ᅟᅟ‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
ᅟᅟTisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
ᅟᅟ595.
ᅟᅟ‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ᅟᅟChaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ᅟᅟItthaṃ sudaṃ āyasmā upāli thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ᅟᅟUpālittherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
# comp
## 註解
: