<title>雜阿含758經</title> # north 〖agama〗北傳:雜阿含758經〖nikaya〗南傳:增支部3集63經〖subject1〗關涉主題:(略) # agama ## 雜阿含758經[正聞本978經/佛光本770經] (聖道分相應/道品誦/修多羅)(莊春江標點) ᅟᅟ[[note0#001|如是我聞]]: ᅟᅟ[[note0#002|一時]],[[note0#003|佛]]住舍衛國祇樹給孤獨園。 ᅟᅟ爾時,[[note0#012|世尊]]告諸[[note0#031|比丘]]: ᅟᅟ「無母子畏[^1],有母子畏[^2],[[note0#074|愚癡無聞凡夫]]所說,而不能知無母子畏,有母子畏。 ᅟᅟ諸比丘!有三種無母子畏,愚癡無聞凡夫所說,何等為三? ᅟᅟ諸比丘!有時兵兇亂起,殘害國土,隨流波迸,子失其母,母失其子,是名第一無母子畏,愚癡無聞凡夫所說。 ᅟᅟ復次,比丘!有時大火卒起,焚燒城邑聚落,人民馳走,母子相失,是名第二無母子畏,愚癡無聞凡夫所說。 ᅟᅟ復次,比丘!有時山中大雨,洪水流出,漂沒聚落,人民馳走,母子相失,是名第三無母子畏,愚癡無聞凡夫所說。 ᅟᅟ然,此等畏是有母子畏,愚癡無聞凡夫說名無母子畏。 ᅟᅟ彼有時,兵兇亂起,殘害國土,隨流波迸,母子相失,或時於彼母子相見,是名第一有母子畏,愚癡無聞凡夫說名無母子畏。 ᅟᅟ復次,大火卒起,焚燒城邑聚落,人民馳走,母子相失,或復相見,是名第二有母子畏,愚癡無聞凡夫說名無母子畏。 ᅟᅟ復次,山中大雨,洪水流出,漂沒聚落,此人馳走,母子相失,或尋相見,是名第三有母子畏,愚癡無聞凡夫說名無母子畏。 ᅟᅟ比丘!有三種無母子畏,是我自覺成三菩提之所記說,何等為三? ᅟᅟ若比丘子若老時,無母能語:『子!汝莫老,我當代汝!』其母老時,亦無子語:『母!令莫老,我代之老!』是名第一無母子畏,我自覺成三菩提之所記說。 ᅟᅟ復次,比丘!有時子病,母不能語:『子!令莫病,我當代汝!』母病之時,子亦不能語:『母!莫病,我當代母!』是名第二無母子畏,我自覺成三菩提之所記說。 ᅟᅟ復次,子若死時,無母能語:『子!令莫死,我今代汝!』母若死時,無子能語:『母!令莫死,我當代母!』是名第三無母子畏,我自覺成三菩提之所記說。」 ᅟᅟ諸比丘白佛: ᅟᅟ「[[note3#359|有道、有跡]],[[note0#094|修習]]、多修習,斷前三種有母子畏,斷後三種無母子畏不?」 ᅟᅟ佛告比丘: ᅟᅟ「有道、有跡,斷彼三畏,何等為道、何等為跡修習、多修習,斷前三種有母子畏,斷後三種無母子畏?謂八聖道分:正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」 ᅟᅟ佛說此經已,諸比丘聞佛所說,歡喜奉行。 # nikaya ## 增支部3集63經[/恐懼經] (莊春江譯) ᅟᅟ「[[note0#031|比丘]]們![[note0#074|未聽聞的一般人]]說這三種『無母子[相聚]的恐懼[^1]』,哪三種?比丘們!有那個時候,凡大火燃燒出現。比丘們!又,在大火燃燒出現時,因為那樣,諸村落被燃燒,諸城鎮也被燃燒,諸城市也被燃燒。在諸村落被燃燒,諸城鎮也被燃燒,諸城市也被燃燒時,在那裡,母親得不到兒子,兒子也得不到母親,比丘們!這是第一種未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ再者,比丘們!有那個時候,凡大雨出現。比丘們!又,在大雨出現時,大洪水被生起。比丘們!又,在大洪水被生起時,因為那樣,諸村落被大洪水流走,諸城鎮也被大洪水流走,諸城市也被大洪水流走。在諸村落被大洪水流走,諸城鎮也被大洪水流走,諸城市也被大洪水流走時,在那裡,母親得不到兒子,兒子也得不到母親,比丘們!這是第二種未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ再者,比丘們!有那個時候,凡有蠻族動亂的恐懼,登上車輪的地方住民到處逃(遍行駛)。比丘們!又,在有蠻族動亂的恐懼,登上車輪的地方住民到處逃到處逃時,在那裡,母親得不到兒子,兒子也得不到母親,比丘們!這是第三種未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。比丘們!這是三種未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ比丘們!又,有這三種有母子[相聚]的恐懼[^2],如未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』,哪三種? ᅟᅟ比丘們!有那個時候,凡大火燃燒出現。比丘們!又,在大火燃燒出現時,因為那樣,諸村落被燃燒,諸城鎮也被燃燒,諸城市也被燃燒。在諸村落被燃燒,諸城鎮也被燃燒,諸城市也被燃燒時,有那個時候,凡偶爾母親找到兒子,兒子也找到母親,比丘們!這是第一種有母子的恐懼,如未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ再者,比丘們!有那個時候,凡大雨出現。比丘們!又,在大雨出現時,大洪水被生起。比丘們!又,在大洪水被生起時,因為那樣,諸村落被大洪水流走,諸城鎮也被大洪水流走,諸城市也被大洪水流走。在諸村落被大洪水流走,諸城鎮也被大洪水流走,諸城市也被大洪水流走時,有那個時候,凡偶爾母親找到兒子,兒子也找到母親,比丘們!這是第二種有母子的恐懼,如未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ再者,比丘們!有那個時候,凡有蠻族動亂的恐懼,登上車輪的地方住民到處逃。比丘們!又,在有蠻族動亂的恐懼,登上車輪的地方住民到處逃到處逃時,有那個時候,凡偶爾母親找到兒子,兒子也找到母親,比丘們!這是第三種有母子的恐懼,如未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。比丘們!這是三種有母子的恐懼,如未聽聞的一般人說『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ比丘們!有這三種『無母子的恐懼』,哪三種?『老的恐懼、病的恐懼、死的恐懼』。比丘們!母親對變老的兒子沒得到這樣:『令我變老,不要我的兒子被變老!』又或,兒子對變老的母親沒得到這樣:『令我變老,不要我的母親變老!』 ᅟᅟ比丘們!母親對生病的兒子沒得到這樣:『令我生病,不要我的兒子生病!』又或,兒子對生病的母親沒得到這樣:『令我生病,不要我的母親生病!』 ᅟᅟ比丘們!母親對死去的兒子沒得到這樣:『令我死去,不要我的兒子死去!』又或,兒子對死去的母親沒得到這樣:『令我死去,不要我的母親死去!』比丘們!這是三種『無母子的恐懼』。 ᅟᅟ比丘們![[note3#359|有道、有道跡]]轉起為了這三種有母子的恐懼與這三種無母子的恐懼的捨斷、超越。比丘們!哪個是道與哪個是道跡轉起為了這三種有母子的恐懼與這三種無母子的恐懼的捨斷、超越?就是這[[note5#525|八支聖道]],即:正見、正志、正語、正業、正命、正精進、正念、正定,比丘們!這是道、這是道跡轉起為了這三種有母子的恐懼與這三種無母子的恐懼的捨斷、超越。」 # pali ## 巴利語經文 (台灣嘉義法雨道場流通的word版本) [AN3.63](AN0486)(另版[AN3.62](AN0485)) ᅟᅟ “Tīṇimāni bhikkhave, amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati. Katamāni tīṇi? Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ mahā-aggiḍāho vuṭṭhāti. Mahā-aggiḍāhe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite tena gāmāpi ḍayhanti nigamāpi ḍayhanti nagarāpi ḍayhanti. Gāmesupi ḍayhamānesu nigamesupi ḍayhamānesu nagaresupi ḍayhamānesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. ᅟᅟ “Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ mahāmegho vuṭṭhāti. Mahāmeghe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite mahā-udakavāhako sañjāyati. Mahā-udakavāhake kho pana, bhikkhave, sañjāyante tena gāmāpi vuyhanti nigamāpi vuyhanti nagarāpi vuyhanti. Gāmesupi vuyhamānesu nigamesupi vuyhamānesu nagaresupi vuyhamānesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. ᅟᅟ “Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ bhayaṃ hoti aṭavisaṅkopo, cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti. Bhaye kho pana, bhikkhave, sati aṭavisaṅkope cakkasamāruḷhesu jānapadesu pariyāyantesu tattha mātāpi puttaṃ nappaṭilabhati, puttopi mātaraṃ nappaṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati. ᅟᅟ “Tāni kho panimāni, bhikkhave, tīṇi samātāputtikāniyeva bhayāni amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati. Katamāni tīṇi? Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ mahā-aggiḍāho vuṭṭhāti. Mahā-aggiḍāhe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite tena gāmāpi ḍayhanti nigamāpi ḍayhanti nagarāpi ḍayhanti. Gāmesupi ḍayhamānesu nigamesupi ḍayhamānesu nagaresupi ḍayhamānesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. ᅟᅟ “Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ mahāmegho vuṭṭhāti. Mahāmeghe kho pana, bhikkhave, vuṭṭhite mahā-udakavāhako sañjāyati. Mahā-udakavāhake kho pana, bhikkhave, sañjāte tena gāmāpi vuyhanti nigamāpi vuyhanti nagarāpi vuyhanti. Gāmesupi vuyhamānesu nigamesupi vuyhamānesu nagaresupi vuyhamānesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. ᅟᅟ “Puna caparaṃ, bhikkhave, hoti so samayo yaṃ bhayaṃ hoti aṭavisaṅkopo, cakkasamāruḷhā jānapadā pariyāyanti. Bhaye kho pana, bhikkhave, sati aṭavisaṅkope cakkasamāruḷhesu jānapadesu pariyāyantesu hoti so samayo yaṃ kadāci karahaci mātāpi puttaṃ paṭilabhati, puttopi mātaraṃ paṭilabhati. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ samātāputtikaṃyeva bhayaṃ amātāputtikaṃ bhayanti assutavā puthujjano bhāsati. “Imāni kho, bhikkhave, tīṇi samātāputtikāniyeva bhayāni amātāputtikāni bhayānīti assutavā puthujjano bhāsati”. ᅟᅟ “Tīṇimāni, bhikkhave, amātāputtikāni bhayāni. Katamāni tīṇi? Jarābhayaṃ, byādhibhayaṃ, maraṇabhayanti. Na, bhikkhave, mātā puttaṃ jīramānaṃ evaṃ labhati– ‘ahaṃ jīrāmi, mā me putto jīrī’ti; putto vā pana mātaraṃ jīramānaṃ na evaṃ labhati– ‘ahaṃ jīrāmi, mā me mātā jīrī’”ti. ᅟᅟ “Na, bhikkhave, mātā puttaṃ byādhiyamānaṃ evaṃ labhati– ‘ahaṃ byādhiyāmi, mā me putto byādhiyī’ti; putto vā pana mātaraṃ byādhiyamānaṃ na evaṃ labhati– ‘ahaṃ byādhiyāmi, mā me mātā byādhiyī’”ti. ᅟᅟ “Na, bhikkhave, mātā puttaṃ mīyamānaṃ evaṃ labhati– ‘ahaṃ mīyāmi, mā me putto mīyī’ti; putto vā pana mātaraṃ mīyamānaṃ na evaṃ labhati– ‘ahaṃ mīyāmi, mā me mātā mīyī’ti. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi amātāputtikāni bhayānī”ti. ᅟᅟ “Atthi bhikkhave, maggo atthi paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattati. Katamo ca, bhikkhave, maggo katamā ca paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ– sammādiṭṭhi, sammāsaṅkapo, sammāvācā, sammākammanto, sammā-ājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. Ayaṃ kho, bhikkhave, maggo ayaṃ paṭipadā imesañca tiṇṇaṃ samātāputtikānaṃ bhayānaṃ imesañca tiṇṇaṃ amātāputtikānaṃ bhayānaṃ pahānāya samatikkamāya saṃvattatī”ti. Dutiyaṃ. # comp [^1]: ℃「無母子畏」,南傳作「無母子[相聚]的恐懼」(amātāputtikāni bhayānīti),菩提比丘長老英譯為「分離母與子的危難」(peril that separates mother and son)。 [^2]: ℃「有母子畏」,南傳作「有母子[相聚]的恐懼」(samātāputtikāni bhayānīti),菩提比丘長老英譯為「當母親和兒子重新聯絡(重逢)的危難」(peril when mother and son reconnect)。