ᅟ<span class="date">Updated: 2025-07-30 15:37</span>
ᅟ[異部宗輪0](異部宗輪0)ᅟ
~~【唐】No. 2031 [cf. Nos. 2032, 2033]~~
~~【唐】異部宗輪論一卷`[(〔一卷〕－【三宮】)]`~~
~~【唐】世友菩薩造~~
~~【唐】三藏法師玄奘譯`[(（唐）＋三【三宮】)]\[(奘＋（奉詔）【三宮】)]`~~
*【陳】No. 2033 [cf. Nos. 2031, 2032]*
*【陳】部執異論一卷`[(執異＝異執【宋元宮】)]\[(〔一卷〕－【三宮】)]`*
*【陳】天友大菩薩造`[(〔大〕－【三宮】)]`*
*【陳】陳天竺三藏真諦譯`[(〔天竺〕－【三宮】)]`*
~~*【失】No. 2032 [cf. Nos. 2031, 2033]*~~
~~*【失】十八部論一卷`[(〔一卷〕－【三宮】)]`*~~
~~*【失】陳真諦譯`[(陳真諦譯＝失譯【宋元宮】，失譯人名【明】)]`*~~
【藏】TD4138_གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཀོད་པའི་འཁོར་ལོ།\_དབྱིག་གི་བཤེས་གཉེན། Samayabhedavyūhacakra
【藏】tengyur/bstan-'gyur\_toh4138(འདུལ་བ\_སུ012).xml
【藏】acip\_t\_sde\_dge\_v167\_12 p141a5-147a2 31Jan2012 checked
TD4139\_སྡེ་པ་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་བཤད་པ།\_`བྷ་བྱ`
TD4140\_གཞུང་ཐ་དད་པ་རིམ་པར་བཀླག་པའི་འཁོར་ལོ་ལས་སྡེ་པ་ཐ་དད་པ་བསྟན་པ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ།_`འདུལ་བའི་ལྷ།` (བསྟན་འགྱུར་(དཔེ་བསྡུར་མ)། དེབ།93)
【藏】༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ས་མ་ཡ་བྷེ་དོ་བྱཱུ་ཧ་ཙ་ཀྲཾ། བོད་སྐད་དུ། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཀོད་པའི་འཁོར་ལོ། །
【藏】ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
# 文殊師利問經分別部品
~~*【失】文殊師利問經卷下分別部品第十五*~~ [T14n0468](T14n0468_文殊師利問經#分部品第十五)
~~*【失】爾時文殊師利白佛言：世尊，佛入涅槃後.未來弟子.云何諸部分別，云何根本[部]。*~~
~~*【失】佛告文殊師利：未來我弟子.有二十部.能令諸法住，`世[世=`二十`]`部者並得`[(四＝白【明】)]`四果.三藏平等無下中上，譬如海水味無有異，如人有二十子，真實如來所說。*~~
~~*【失】文殊師利，根本二部從大乘出.從般若波羅密`[(密＝蜜【三宮】)]`出，聲聞緣覺諸佛悉從般若波羅蜜出。文殊師利，如地水火風虛空.是一切眾生所住處，如是般若波羅蜜及大乘.是一切聲聞緣覺諸佛出處。*~~
~~*【失】文殊師利白佛言：世尊.云何名部。*~~
~~*【失】佛告文殊師利：初二部者，一摩訶僧祇(此言大眾，老小[少]同會共集律部也)，二體毘履(此言老宿，唯`[淳]`老宿人同會共出律部也)。我入涅槃後一百歲，`[(〔此二…百歲〕十七字－【三宮】)]`**此二部當起**。*~~
~~*【失】**`後[`從`]`摩訶僧祇出七部**.於此百歲內出一部，名執一語言(所執與僧祇同，故言一也).*~~
~~*【失】於百歲內.從執一語言部.復出一部，`[(〔名出…一部〕二十三字－【三宮】)]`**名出世間語言**(稱讚辭也).*~~
~~*【失】於百歲內.從出世間語言.出一部，名**高拘梨**`[`柯`]部`kaukkuṭika(是出律主姓也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從高拘梨[柯]出一部，名多聞(出律主有多聞智也).*~~
~~*【失】於百歲內.從多聞出一部，名只底舸caitika(此山名，出律主居處也).*~~
~~*【失】於百歲內.從只底舸出一部，名東山(亦律主`[(〔所〕－【三宮】)]`所居處也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從東山出一部，名北山(亦律主居處`[(處＋（也）【三宮】)]`).*~~
~~*【失】此謂從摩訶僧祇部.出於七部，及本僧祇.是為八部。*~~
~~*【失】於百歲內從體毘履部sthavira，出十一部。*~~
~~*【失】於百歲內出一部.名一切語言sarvāstivāda(律主執三世有故，一切所[所=可`[厝＝曆【宋宮】]`厝]語言也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從一切語言出一部，名雪山(亦律主`行處[`居`]`也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從雪山出一部，名犢子vātsīputrīya(律主姓也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從犢子.出一部，名法勝(律主名也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從法勝出一部，名賢(律主名也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從`[(賢部＝名賢【三宮】)]`賢部出一部，名一切所貴(律主為通人所重也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從一切所貴出一部，名芿山(律主居處也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從芿山出一部，名大不可棄(律主初生母棄之[於]井.父追尋之，雖墜不`夭[`死`]`，故云不[可]棄也；又名能射)。*~~
~~*【失】於百歲內.從大不可棄出一部，名法護(律主名也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從法護出一部，名迦葉比(律主姓也)。*~~
~~*【失】於百歲內.從迦葉比出一部，名修妬路句(律主執修妬路`[(義＝我【宮】)]`義也)。*~~
~~*【失】此謂`[(大＝`體`【三宮】)]大`毘履部出十一部，及體毘履成十二部。*~~
~~*【失】ᅟ佛說此祇夜：*~~
~~*【失】ᅟ摩訶僧祇部， 分別出有七，*~~
~~*【失】ᅟ體毘履十一， 是謂二十部`[(二十＝十二【三宮】)]`。*~~
~~*【失】ᅟ十八及本二， 悉從大乘出，*~~
~~*【失】ᅟ無是亦無非， 我說未來起。*~~
~~*【失】ᅟ羅什法師集*~~
# 序
~~【唐】 ᅟ[sj](異部宗輪論述記#^samay1)佛般涅槃後ᅟᅟ適滿百餘年~~
~~【唐】 ᅟ聖教異部興ᅟᅟ便引不饒益~~
*【陳】ᅟ佛滅百年後ᅟᅟ弟子部執異*
*【陳】ᅟ損如來正教ᅟᅟ及眾生利益*
~~*【失】ᅟ正覺涅槃後ᅟᅟ始滿百餘歲*~~
~~*【失】ᅟ於茲異論興ᅟᅟ正法漸衰滅*~~
【藏】ᅟརྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས། །ལོ་བརྒྱ་རྫོགས་པར་ཚང་ནས་སུ། །བསྟན་པ་ལ་ནི་གནོད་བགྱིད་པ། །གྱེས་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་བཞིན། ། ^samaya05
~~【唐】 ᅟ[sj](異部宗輪論述記#^samay2)展轉執異故ᅟᅟ隨有諸部起~~
~~【唐】 ᅟ依自阿笈摩ᅟᅟ說彼執令厭~~
【藏】ᅟསྡེ་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །བློ་གྲོས་ཐ་དད་བྱུང་བ་བཞིན། །སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ནི། །བདག་ལ་ཡོད་པ་བརྟེན་ནས་བཤད། །
*【陳】ᅟ於不了義經ᅟᅟ如言執故失*
*【陳】ᅟ起眾生厭怖ᅟᅟ`[(今＝令【元明】)]`今依理教說*
~~*【失】ᅟ各各生異見ᅟᅟ建立於別眾*~~
~~*【失】ᅟ危嶮甚可畏ᅟᅟ應生厭離心*~~ ^samaya07
~~【唐】 ᅟ[sj](異部宗輪論述記#^samay3)世友大菩薩ᅟᅟ具`[(大智＝智大【宮】)]`大智覺慧~~
~~【唐】 ᅟ釋種真苾芻ᅟᅟ觀彼時思擇~~
*【陳】ᅟ天友大菩薩ᅟᅟ觀苦發弘誓*
*【陳】ᅟ勝智定悲心ᅟᅟ思擇如此義*
【藏】དེ་ཚེ་དབྱིག་བཤེས་བློ་ལྡན་པ། །ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་བློ་ཆེན་པོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཆེ། །ཁྱད་པར་སེམས་ལ་བརྟག་བྱ་སྟེ། ། ^samaya10
~~【唐】 ᅟ[sj](異部宗輪論述記#^samay4)等觀諸世間ᅟᅟ種種見漂轉~~
~~【唐】 ᅟ分破牟尼語ᅟᅟ彼彼宗當說~~
*【陳】ᅟ我見諸眾生ᅟᅟ隨種種見流*
*【陳】ᅟ故說真實義ᅟᅟ如佛言所顯*
~~*【失】ᅟ今於修多羅ᅟᅟ觀察佛正教*~~
~~*【失】ᅟ依於真諦說ᅟᅟ求於堅固義*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །རྣམ་པར་གཡེངས་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཤིང༌། །ཐུབ་པའི་བཀའ་ནི་གྱེས་པ་བཞིན། །གཞུང་ལུགས་དེ་དང་དེ་དག་བཤད། ། ^samaya11
~~【唐】 ᅟ[sj](異部宗輪論述記#^samay5)應審觀佛教ᅟᅟ聖諦說為依~~
~~【唐】 ᅟ如採沙中金ᅟᅟ擇取其真實`[(採＝采【三宮】＊)]`~~
*【陳】ᅟ若知佛正教ᅟᅟ聖諦為根本*
*【陳】ᅟ故應取真實義ᅟᅟ猶如沙中金`[(〔真〕－【三宮】)][義〔－〕【麗】]`*
~~*【失】ᅟ猶如砂礫中ᅟᅟ求`[(得＝渴【宋元宮】)]`得真金寶*~~
~~*【失】ᅟ我從先`[(勝＝聖【三】)]`勝聞ᅟᅟ如來人中日*~~ ==\[[辯了不了義](辯了不了義1#^uebwlv)]==
【藏】འཕགས་པའི་བདེན་པའི་གཏམ་གྱི་གནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཀུན་བསྟན་ནས། །རྡུལ་རྣམས་ལ་ནི་གསེར་བཞིན་དུ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལས་སྙིང་པོ་བླང༌། །
【藏】འདི་སྐད་ཅེས་གྲག་སྟེ། ^samaya13
# 諸部分宗
==\[[三論玄義](T45n1852_三論玄義#諸部異執) 諸部異執]==
==\[異宗十八部：大眾說出胤4 多聞與說假2 制多西山北3]==
==\[雪山一切有2 犢法賢正密5 化地出法藏4 飲光與經量]==
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay6)如是傳聞，[sj](異部宗輪論述記#^samay7)佛薄伽梵[sj](異部宗輪論述記#^samay8)般涅槃後.百有餘年，[sj](異部宗輪論述記#^samay9)去聖時淹.如日久沒，[sj](異部宗輪論述記#^samay10)摩竭陀國俱蘇摩城[sj](異部宗輪論述記#^samay11)王號無憂，統攝贍部，感一白蓋.化洽人神。~~
*【陳】如是所聞，佛世尊滅後，滿一百年.譬如朗日.隱頞悉多山，過百年後更`[(十六＝六十【元明】)]`十六年，有一大國名波吒梨弗多羅，王名阿輸柯.王閻浮提，有大白蓋覆一天下。*
~~*【失】佛滅度後百一十六年，城名`[(巴連＝已達【三宮】)]`巴連弗，時阿育王.王閻浮提，匡於天下。*~~
【藏】སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང་རྒྱལ་བའི་ཉི་མ་ནུབ་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་ཏེ། དུས་ཅུང་ཟད་ཅིག་འདས་ནས་ཤིང་སྐྱ་ནར་གྱི་བུ་མེ་ཏོག་གི་གྲོང་བར་གྱི་རྟེན་མ་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་གདུགས་གཅིག་པའི་ས་སྐྱོང་ཞིང་རྒྱལ་སྲིད་མཛད་པའི་ ^samaya15
## 初分二部
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay12)是時佛法大眾初破，[sj](異部宗輪論述記#^samay13)謂因四眾共議大天五事不同.分為兩部，[sj](異部宗輪論述記#^samay14)一大眾部.二上座部。[sj](異部宗輪論述記#^samay15)四眾者何。[sj](異部宗輪論述記#^samay16)一龍象眾，二邊鄙眾，三多聞眾，四大德眾。~~
~~【唐】其五事者，如彼頌言：~~
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay17)ᅟ餘所誘無知ᅟᅟ猶豫他令入 ᅟ道因聲故起ᅟᅟ是名真佛教~~
*【陳】如是時中大眾破散，破散大眾凡有四種，一大國眾.二外邊眾.三多聞眾.四大德眾。此四大眾，共說外道所立五種因緣。*
*【陳】五因緣者，如彼偈說：*
*【陳】ᅟ餘人染污衣ᅟᅟ無明疑他度ᅟ聖道言所顯ᅟᅟ是諸佛正教*
*【陳】思擇此五處，分成兩部，一大眾部.二上座弟子部.*
~~*【失】爾時大僧別部異法，時有比丘.一名能.二名因緣.三名多聞，說有五處以教眾生。*~~
~~*【失】所謂：從他饒益無知.疑由觀察言說得道。*~~
~~*【失】此是佛從始生二部，一謂摩訶僧祇.二謂他鞞羅(秦言上座部也) 。*~~
【藏】དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པ་གྱེས་པ་བྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ།
【藏】གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་དང༌། གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ལམ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
【藏】གནས་ལྔ་རྗེས་སུ་བརྗོད་ཅིང་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པར་གནས་བརྟན་གླུ་དང༌། ཤར་ཕྱོགས་པ་དང༌། མོང་དུ་ཐོས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །
【藏】གནས་ལྔ་པོ་དེ་དག་པར་རྗེས་སུ་བརྗོད་ཅིང་རྗེས་སུ་བསྒྲགས་ནས་ཀྱང་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོའི་སྡེ་དང༌། གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya16
## 大眾部
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay18)後即於此第二百年.大眾部中流出三部.[sj](異部宗輪論述記#^samay19)一一說部.二說出世部.三雞胤部.[sj](異部宗輪論述記#^samay20)次後於此第二百年.大眾部中復出一部.名多聞部.[sj](異部宗輪論述記#^samay21)次後於此第二百年.大眾部中更出一部.名說假部.~~
*【陳】至第二百年中.從大眾部.又出三部.一一說部.二出世說部.三灰山住部。於此第二百年中.從大眾部又出一部.名得多聞部.於此第二百年中.從大眾部又出一部.名分別說部.*
~~*【失】即此百餘年中.摩訶僧祇部.更生異部，一名一說.二名出世間說.三名窟居。又於一百餘年中.摩訶僧祇部中.復生異部.名施設論.*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚེ་སྡེ་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོའི་སྡེ་ལས་ཐ་སྙད་གཅིག་པའི་སྡེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་སྨྲའི་སྡེ་དང༌། བྱ་གག་རིས་ཀྱི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། །
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྡེ་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་ལས་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྡེ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya19
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay22)第二百年滿時.有一出家外道.捨邪歸正.亦名大天.大眾部中出家受具.多聞精進.[sj](異部宗輪論述記#^samay23)居制多山.[sj](異部宗輪論述記#^samay24)與彼部僧重詳五事.因茲乖諍分為三部.[sj](異部宗輪論述記#^samay25)一制多山部.二西山住部.三北山住部。~~
*【陳】此第二百年滿.有一外道.名曰大天.於大眾部中出家.獨處山間.宣說大眾部.五種執異.自分成兩部.一支提山部.二北山部.*
~~*【失】又二百年中.摩訶提婆外道出家住支提山.於摩訶僧祇部中復建立三部.一名支提加cetika.二名佛婆羅aparaśaila.三名欝多羅施羅uttaraśaila.*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། སྡེ་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་བོའི་སྡེ་ལས་བཏགས་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【藏】ལོ་ཉིས་བརྒྱ་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་མཆོད་རྟེན་གྱི་རིལ་གནས་པས་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ལྔ་བོ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བརྗོད་ཅིང༌། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བསྒྲགས་ནས་མཆོད་རྟེན་པའི་སྡེ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རི་བོའི་སྡེ་དང༌། བྱང་གི་རི་བོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། ། ^samaya20
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay26)如是大眾部四破或五破.本末別說合成九部.[sj](異部宗輪論述記#^samay27)一大眾部.二一說部.三說出世部.四雞胤部.五多聞部.六說假部.七制多山部.八西山住部.九北山住部.~~
*【陳】如是大眾部四破五破.合成七部.一大眾部.二一說部.三出世說部.四灰山住部.五得多聞部.六分別說部.七支提山部.北山部.*
~~*【失】如是摩訶僧祇中分為九部.一名摩訶僧祇.二名一說.三名出世間說.四名窟居.五名多聞.六名施設.七名遊迦caityaka.八名阿羅說aparaśaila.九名欝多羅施羅部。*~~
【藏】དེ་ལྟར་ན་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་པ་དེ་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་དང༌། ཐ་སྙད་གཅིག་པའི་སྡེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་སྨྲའི་སྡེ་དང༌། བྱ་གག་རིས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པའི་སྡེ་དང༌། བཏགས་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་དང༌། མཆོད་རྟེན་པའི་སྡེ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རི་བོའི་སྡེ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པ་ལྔར་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། ། ^samaya21
## 上座部
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay28)其上座部經爾所時一味和合。[sj](異部宗輪論述記#^samay29)三百年初有少乖諍.分為兩部，[sj](異部宗輪論述記#^samay30)一說一切有部.亦名說因部，二即本上座部.轉名雪山部。~~
*【陳】上座弟子部.住世若`[(千＝干【宮】)]`千年，至第三百年中.有小因緣分成兩部，一說一切有部.亦`[(〔名〕－【宮】)]`名說因部，二雪山住部.亦名上座弟子部。*
~~*【失】至三百年中，上座部中因諍論事.立為異部，一名薩婆多.亦名因論先上座部.二名雪山部.*~~
【藏】སྡེ་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་དང་དུས་ཅུང་ཟད་ཅིག་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ། རྩོད་པ་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གང་དག་རྒྱུར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྔོན་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་གང་དག་གངས་རི་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya22
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay31)後即於此第三百`[(年＋（中）【三宮】)]`年，從說一切有部流出一部，名犢子部。~~
*【陳】於此第三百年中，從說一切有部.又出一部，名可住子弟子部。*
~~*【失】即此三百年中，於薩婆多部中更生異部，名犢子。*~~
【藏】ལོ་སུམ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ལས་གནས་མའི་བུའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya23
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay32)次後於此第三百年，從犢子部流出四部，一法上部.二賢胄部.三正量部.四密林山部。~~
*【陳】於此第三百年中，從可住子弟子部.又出四部，一法上部.二賢乘部.三正量弟子部.四密林住部.*
~~*【失】即此三百年中，犢子部復生異部，一名達摩欝多梨.二名跋陀羅耶尼.三名彌離.亦言三彌底saṃmitīya.四名六城部.*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་གནས་མ་བུའི་སྡེ་ལས་ཆོས་མཆོག་བའི་སྡེ་དང༌། བཟང་པོའི་བུའི་སྡེ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་སྡེ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པའི་སྡེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་དག་རྣམ་པར་བཀོད་དོ། ། ^samaya24
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay33)次後於此第三百年.從說一切有部.復出一部.名化地部.~~
*【陳】於此第三百年中.從說一切有部.又出一部.名正地部.*
~~*【失】即此三百年中.薩婆多中更生異部.名彌沙部。*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ལས་ས་སྟོན་གྱི་སྡེ་དང་ཞེས་བྱ་པ་སྡེ་པ་གཞན་དག་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya25
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay34)次後於此第三百年.從化地部流出一部.名法藏部，自稱我襲`[(採＝采【三宮】＊)]`採菽氏師。~~
*【陳】於此第三百年中.從正地部.又出一部，名法護部，此部自說勿伽羅是我大師.*
~~*【失】彌沙部中復生異部，因師主<u>因</u>執連，名曇無德。*~~ ^samaya26
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay35)至三百年末.從說一切有部.復出一部，名飲光部.亦名善歲部。~~
*【陳】於此第三百年中，從說一切有部.又出一部，名善歲部.亦名飲光弟子部.*
~~*【失】即此三百年中，薩婆多部中更生異部，名優梨沙.亦名迦葉惟。*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་ས་སྟོན་པའི་སྡེ་ལས་དེ་དག་ལས་སློབ་དཔོན་མཽད་གལ་ཡིན་པར་སྟོན་པས། ཆོས་སྤུང་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya27
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay36)至第四百年初，從說一切有部.復出一部，名經量部.亦名<u>說轉部</u>，自稱我以慶喜為師。~~
*【陳】至第四百年中，從說一切有部.又出一部，名說度部.亦名說經部.*
~~*【失】於四百年中，薩婆多部中更生異部，因大師<u>欝多羅</u>.名僧迦蘭多saṃkrāntivādin，亦名修多羅論。*~~
【藏】ལོ་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ལས་ལ་ལར་འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། ལོ་བཟང་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ༑ །ཡང་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ལས། དེ་དག་སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་ཡིན་པར་སྟོན་པས་ལ་ལར་མདོ་སྡེ་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཕོ་བར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྡེ་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya28
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay37)如是上座部七破`[(或＝惑【三宮】)]`或八破.本末別說成十一部.[sj](異部宗輪論述記#^samay38)一說一切有部.二雪山部.三犢子部.四法上部.五賢胄部.六正量部.七密林山部.八化地部.九法藏部.十飲光部.十一經量部。~~
*【陳】如是上座弟子部.合分成十一部.一說一切有部.二雪山住部.三可住子弟子部.四法上部.五賢乘部.六正量弟子部.七密林住部.八正地部.九法護部.十善歲部.十一說度部。*
~~*【失】如是上座部中.分為十二部.一名上座部.二名雪山.三名薩婆多.四名犢子.五名達摩欝多梨.六名跋陀羅耶尼.七名彌離底.八名六城部.九名彌沙塞.十名曇無德.十一名迦葉惟.十二名修多羅論部。*~~
【藏】དེ་ལྟར་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྡེ་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་དང༌། གངས་རི་པའི་སྡེ་དང༌། གནས་མ་བུའི་སྡེ་དང༌། ཆོས་མཆོག་པའི་སྡེ་དང༌། བཟང་པོའི་བུའི་སྡེ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་སྡེ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པའི་སྡེ་དང༌། ས་སྟོན་པའི་སྡེ་དང༌། ཆོས་སྲུང་སྡེ་དང༌། འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། འཕོ་བར་སྨྲ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ། ^samaya29
# 宗義異同
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay39)如是諸部.本宗末宗同義異義，我今當說。~~
*【陳】此諸部是執義本.執義有異，我今當說。*
~~*【失】今當說根本及中間義.*~~
【藏】དེ་དག་གི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དང༌། བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱའོ། ། ^samaya30
## 大眾部、一說部、說出世部、雞胤部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay40)此中大眾部.一說部.說出世部.雞胤部.本宗同義者，~~
*【陳】是執義本者，大眾部.一說部.出世說部.灰山住部，此四部是執義本。*
~~*【失】彼摩訶僧祇.一說.出世間說.窟居，此根本皆說：*~~
【藏】དེ་ལ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་སྙད་གཅིག་པའི་སྡེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་སྨྲའི་སྡེ་དང༌། བྱ་གག་རིས་ཀྱི་སྡེ་ཞེས་བྱ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་གཞུང་དག་ཡོད་དེ། ^samaya31
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay41)謂四部同說：諸佛世尊皆是出世，[sj](異部宗輪論述記#^samay42)一切如來無有漏法。~~
*【陳】此諸部說.一切佛世尊出世.無有如來一法而是有漏.*
~~*【失】佛世尊一切出世間.無有如來是世間法。*~~
【藏】དེ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་མི་མངའོ། ། ^samaya32
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay43)諸如來語皆轉法輪。[sj](異部宗輪論述記#^samay44)佛以一音說一切法。[sj](異部宗輪論述記#^samay45)世尊所說無不如義。~~
*【陳】如來所出語皆為轉法輪。如來一音能說一切法.如來語無不如義.*
~~*【失】如來一切說.皆是轉法輪。盡說一切事.一切相.一切義說。*~~
【藏】དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྗེས་སུ་བསྐོར་བའོ། །ཐམས་ཅད་རྫས་སུ་མངོན་པར་གསུངས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དོན་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། ། ^samaya33
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay46)如來色身實無邊際，[sj](異部宗輪論述記#^samay47)如來<u>威力</u>亦無邊際，[sj](異部宗輪論述記#^samay48)諸佛壽量亦無邊際。[sj](異部宗輪論述記#^samay49)佛化有情令生淨信，<u>無厭足心</u>。[sj](異部宗輪論述記#^samay50)佛無睡夢。~~
*【陳】如來色身無邊.如來<u>威德勢力</u>無減.如來壽量無邊。如來教化眾生.令生樂信，無厭足心。如來常無睡眠。*
~~*【失】如來色無邊.<u>光明</u>無量.壽命無量。念信樂生無有厭足。佛不睡眠.*~~
【藏】དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཐའ་མི་མངའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་གྱི་<u>མཐུ</u>་མཐའ་ཡས་པའོ། །སྐུ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །<u>རབ་ཏུ་དད་པ</u>ར་མཛད་པའོ། །<u>ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ</u>འོ། །མནལ་བར་ཡང་མི་མཛད་དོ། ། ^samaya34
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay51)如來答問不待思惟。[sj](異部宗輪論述記#^samay52)佛一切時不說名等，常在定故；然諸有情.謂說名等歡喜踊躍。~~
*【陳】如來答問無思惟。如來所出語.皆令眾生生愛樂心，如來心恒在觀寂靜不動。*
~~*【失】無問思答.無所言說.常一其心.群生無種種無數.皆從如來聞說解。*~~
【藏】ཞུས་ན་དགོངས་པར་ཡང་མཛད་དོ། །མེད་ཅེས་ཀྱང་མི་གསུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་མིང་དང་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ཡང་དག་པར་གསུང་ངོ༌། ། ^samaya34a
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay53)一剎那心了一切法，[sj](異部宗輪論述記#^samay54)一剎那心相應般若知一切法。~~
*【陳】如來一心能通一切境界。如來一剎那相應般若.能解一切法。*
~~*【失】如來一心`[(知＝如【三宮】)]`知一切法。一念相應慧覺一切法。*~~
【藏】སེམས་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མཁྱེན་ཏོ།vijñata ། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཏོ།parijñānatā། ^samaya34b
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay55)諸佛世尊盡智無生智，恒常隨轉，乃至般涅槃。~~
*【陳】如來盡智無生智.恒平等隨心而行.乃至無餘涅槃。*
~~*【失】如來一切時.盡智無生智常現在前.乃至涅槃.*~~
【藏】རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དག་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། ། ^samaya35
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay56)一切菩薩，入母胎中.皆不執受羯`[刺›]`剌藍.頞部曇.閉尸.鍵南為自體。[sj](異部宗輪論述記#^samay57)一切菩薩入母胎時.作白象形。[sj](異部宗輪論述記#^samay58)一切菩薩出母胎時.皆從右脇`[(脇＋（生）【三宮】)]`。~~
*【陳】一切菩薩入胎中，無有柯羅邏.頞浮陀.卑尸.伽訶那捨佉.波羅捨伽.雞捨盧摩那佉等。菩薩欲入胎時.皆作白象相貌。菩薩出胎.皆從母右脇而生。*
~~*【失】菩薩不愛母胎。白象形降神母胎。一切菩薩從右脇生。*~~
【藏】བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ནུར་ནུར་པོ་དང༌། མེར་མེར་པོ་དང༌། ནར་ནར་པོ་དང༌། གོར་གོར་བོའི་དངོས་པོ་ལེན་པར་མི་མཛད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་གླང་པོ་ཆེར་གྱུར་ནས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་བརྟོལ་ནས་འབྱུང་བར་མཛད་དོ། ། ^samaya36a
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay59)一切菩薩不起欲想恚想害想。~~
*【陳】一切菩薩無貪欲想.無瞋恚想.無逼惱他想。*
~~*【失】菩薩無有愛想恚害想。*~~
【藏】བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གནོད་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་འཚེ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་འབྱུང་ངོ༌། ། ^samaya36b
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay60)菩薩為欲饒益有情.願生惡趣，隨意能往。~~
*【陳】若菩薩有願欲生惡道.以願力故即得往生，菩薩為教化成就眾生故.入惡道，不為煩惱業繫縛故受此生。*
~~*【失】為眾生故願生惡趣，成就一切煩惱眾生。*~~
【藏】བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཞེད་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མཛད་དོ། ། ^samaya36c
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay61)以一剎那現觀邊智.遍知四諦諸相差別。~~
*【陳】一心正對觀四聖諦.一智通四聖諦.及四聖諦相。*
~~*【失】一切聞知觀生聖諦。*~~
【藏】མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་རྣམས་མཁྱེན་ཏོ། ། ^samaya37
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay62)眼等五識身，有染有離染。~~
*【陳】五識中有染淨色。*
~~*【失】說有欲有離欲。*~~
【藏】རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཚོགས་ལྔས་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། ། ^samaya38
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay63)色無色界具六識身。~~
*【陳】無色界亦有六識聚。*
~~*【失】色無色界.具六識身。*~~
【藏】གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དམིགས་སོ། ། ^samaya38a
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay64)五種色根肉團為體。[sj](異部宗輪論述記#^samay65)眼不見色.耳不聞聲.鼻不嗅香.舌不嘗味.身不覺觸。~~
*【陳】五根即是肉團。眼不見色.乃至身不覺觸。*
~~*【失】五根肉段。眼不見色.乃至身不覺觸。*~~
【藏】དབང་པོ་ལྔ་རིལ་པོ་ཤའི་མིག་གིས་གཟུགས་རིལ་པོ་རྣམས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལུས་ཀྱི་རེག་པ་རྣམས་ལ་མི་རེག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ༑ ། ^samaya38b
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay66)在等引位有發語言，亦有調伏心.亦有`[(淨＝`諍`【三宮】)]淨`作意。~~
*【陳】若心在定.亦得有語，折伏心恒有.相壞心恒有。*
~~*【失】禪定中間亦有言說，亦調伏心.亦攝受思惟。*~~
【藏】མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཡོད་དོ། །སེམས་ལ་ཡང་ལུས་ཡོད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་ལུས་ཡོད་དོ། ། ^samaya39
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay67)所作已辦，無容受法。[sj](異部宗輪論述記#^samay68)諸預流者.心心所法能了自性。~~
*【陳】是故凡夫有上下.已成就法無處所。須氀多阿半(方晏`[(反＝切【明】)]`反)那.心及心法.知`[(〔有〕－【三宮】)]`有自性。*
~~*【失】一切作法無有處所。須陀洹心數心知其自.*~~
【藏】ཆོས་བཞིན་དུ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་སྐབས་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་སོ། ། ^samaya40
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay69)有阿羅漢，為餘所誘，猶有無知，亦有猶豫，他令悟入，道因聲起。~~
*【陳】有阿羅漢多他以不淨染污其衣，阿羅漢多有無知，有疑惑，有他度，聖道亦為言所顯。*
~~*【失】阿羅漢，有從他饒益、無知、有疑、由他觀察、言說得道。*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་གཞན་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ལམ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་བཅས་པའོ། ། ^samaya41
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay70)苦能引道，[sj](異部宗輪論述記#^samay71)苦言能助。[sj](異部宗輪論述記#^samay72)慧為加行.能滅眾苦，亦能引樂，[sj](異部宗輪論述記#^samay73)苦亦是食。~~
*【陳】說苦亦是道，說苦亦是因。般若相應滅苦，苦受亦是食。*
~~*【失】智慧方便.得離生死，亦得安樂。*~~
【藏】ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བྱེད་པའོ། །ཕན་གདགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བརྗོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དོ། ། ^samaya42
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay74a)第八地中，亦得久住。~~
*【陳】第八亦久住。* [智論](T25n1509_大智度論3#^riqk64)
~~*【失】從第八退。*~~
【藏】བརྒྱད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ ^samaya43a
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay74)乃至性地法，皆可說有退。~~ [s07](婆沙001-010#^nfcopn)
*【陳】乃至性法退。*
~~*【失】乃至種性法亦說有退。*~~
【藏】**ནས**་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya43
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay75)預流者有退義，阿羅漢無退義。~~
*【陳】須氀多阿半那退法，阿羅漢多不退法.*
~~*【失】須陀洹退法，阿羅漢<u>亦有退法</u>.*~~
【藏】རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། ། ^samaya44
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay76)無世間正見，無世間信根。~~
*【陳】世間無正見，世間無信根。*
~~*【失】無世俗正見.有世俗信根。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དད་པའི་དབང་པོ་མེད་དོ། ། ^samaya45
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay77)無無記法。~~
*【陳】無無記法。*
~~*【失】無有記法。*~~
【藏】ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ། ། ^samaya46
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay78)入正性離生時，可說斷一切結。~~
*【陳】若人入正定，一切結滅。*
~~*【失】超昇離生.<u>不一斷一切結</u>。*~~
【藏】ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་<font color="red">མ་སྤངས་པར</font>་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya47
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay79)諸豫[預]流者.造一切惡，唯除無間。~~
*【陳】須氀多阿半那.能作一切惡，唯不作五逆。*
~~*【失】須陀洹能作一切惡行.唯除無間罪。*~~
【藏】རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། ། ^samaya48
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay80)佛所說經皆是了義。~~
*【陳】一切諸經無不了義。*
~~*【失】一切修多羅皆依了義。*~~
【藏】མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། ། ^samaya49
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay81)無為法有九種：[sj](異部宗輪論述記#^samay82)一擇滅.二非擇滅.三虛空，[sj](異部宗輪論述記#^samay83)四空無邊處.五識無邊處.六無所有處.七非想非非想處，[sj](異部宗輪論述記#^samay84)八緣起支性.九聖道支性。~~
*【陳】無為法有九種：一思擇滅.二非思擇滅.三虛空，四空處.五識處.六無所有處.七非想非非想處，八十二因緣生分.九八聖道分。*
~~*【失】九種無為法，謂數滅.非數滅.虛空，虛空處.識處.無所有處.非想非非想處，十二緣起支.道支。*~~
【藏】སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང༌།
【藏】རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། གློ་བུར་དུ་འོངས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས། ^samaya50
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay85)心性本淨，`[(客＋（塵）【三】)]`客隨煩惱之所雜染.說為不淨。[sj](異部宗輪論述記#^samay86)隨眠非心.非心所法，亦無所緣。[sj](異部宗輪論述記#^samay87)隨眠異纏.纏異隨眠，應說隨眠與心不相應.纏與心相應。~~
*【陳】心者自性清淨客塵所污.一隨眠煩惱.二倒起煩惱.隨眠煩惱.非心非心法無所緣.隨眠煩惱異.倒起煩惱異.隨眠煩惱與心相離倒起煩惱與心相應.*
~~*【失】心性自淨.佛為客煩惱所染.諸使非心並心法無緣.使異纏纏異使.心不相應.*~~
【藏】སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུའོ། །
【藏】བག་ལ་ཉལ་དག་ནི་སེམས་མ་ཡིན། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
【藏】བག་ལ་ཉལ་དག་གཞན་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དག་གཞན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དག་ནི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བདག་གོ། ། ^samaya51
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay88)過去未來非實有體。~~
*【陳】過去未來是無.現在是有。*
~~*【失】無有過去未來世。*~~
【藏】འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མེད་དོ། ། ^samaya52
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay89)一切法處，非所知.非所識，`[(量非＝`是`【三】，量【宮】)]量非`所通達。~~
*【陳】法入，非所知.非所識。*
~~*【失】法入.非智知非無有治。*~~
【藏】ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya53
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay90)都無中有。~~
*【陳】中陰是無。*
~~*【失】。*~~
【藏】བར་མདོའི་སྲིད་པ་མེད་དོ། ། ^samaya54
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay91)諸預流者，亦得靜慮。~~
*【陳】須氀多阿半那得定。*
~~*【失】須陀洹得禪定.*~~
【藏】རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ ^samaya55
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay92)如是等是本宗同義。~~
*【陳】此四部是執義本.*
~~*【失】如是等名根本所見.*~~
【藏】ཞེས་བྱ་བ་ཟེར་ཏེ་དེ་དག་ནི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་གོ། ། ^samaya56
## 四部 末宗異義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay93)此四部末宗異義者，~~
*【陳】執義異者，大眾部執義異餘三部。*
~~*【失】中間見者.*~~
【藏】དེ་དག་གི་བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ^samaya57
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay94)如如聖諦諸相差別，如是如是.有別現觀。~~
*【陳】四聖諦悉真實.有如如對可讚行。*
~~*【失】隨其別觀察.*~~
【藏】ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བདེན་པ་རྣམས་ཕྱེ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། ། ^samaya58
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay95)有少法是自所作，`[(有＝者【宮】)]`有少法是他所作，有少法是俱所作，有少法從眾緣生。~~
*【陳】有苦.是自所作。有苦.是他所作。有苦.是兩所作。有苦.非兩所作。有苦.依因緣生.有不依因緣生.*
~~*【失】少有自作.少有他作.少有因緣起.*~~
【藏】ཅུང་ཟད་ནི་རང་གིས་བྱས་པའོ། །ཅུང་ཟད་ནི་གཞན་གྱིས་བྱས་པའོ། །ཅུང་ཟད་ནི་གཉིས་ཀས་བྱས་པའོ། །ཅུང་ཟད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་བྱས་པའོ། ། ^samaya59
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay96)有於一時二心俱起。~~
*【陳】一時中有多心和合*
~~*【失】一時有二心俱生.*~~
【藏】དུས་གཅིག་ཏུ་སེམས་གཉིས་ཕྲད་དོ། ། ^samaya60
~~【唐】`[(道＝遂【三宮】)]`[sj](異部宗輪論述記#^samay97)道與煩惱`[(容＝客【明宮】)]`容俱現前。[sj](異部宗輪論述記#^samay98)業與異熟，有俱時轉。~~
*【陳】道與煩惱並起.業與果並起.*
~~*【失】道即煩惱業想.*~~
【藏】ཉོན་མོངས་པ་དང་ལམ་ཕྲད་དོ། །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྲད་དོ། ། ^samaya61
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay99)種即為芽。[sj](異部宗輪論述記#^samay100)色根大種.有轉變義，心心所法.無轉變義`[(〔義〕－【宮】)]`。~~
*【陳】種子即是芽.六根四大轉異.心心法不轉異.*
~~*【失】種子即是取.諸根四大轉變相續.非心心法.*~~
【藏】ས་བོན་ཉིད་མྱུ་གུར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་མི་འགྱུར་རོ། ། ^samaya62
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay101)心遍於身。~~
*【陳】心遍滿身*
~~*【失】心滿身中.*~~
【藏】སེམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་ ^samaya63
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay102)心隨依境.卷舒可得。~~
*【陳】心增長.*
~~*【失】皆可得*~~
【藏】སེམས་འདུག་པ་ཡང་དམིགས་སོ། ། ^samaya64
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay103)諸如是等末宗所執.展轉差別有無量門。~~
*【陳】應知有如是諸義.諸部信樂不同.各有所執.是名執義異.*
~~*【失】如是皆攝受欲.是名中間所見也。*~~
【藏】དེ་ལྟར་དེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་དམིགས་པ་ཅན་དག་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་དག་ཡིན། ^samaya65
## 多聞部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay104)其多聞部本宗同義，~~
*【陳】多聞部是執義本.*
~~*【失】彼多聞根本見者，*~~
【藏】དེ་ལ་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྡེ་རྣམས་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་ཡོད་དེ། ^samaya66
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay105)謂佛五音是出世教：一無常.二苦.三空.四無我.五涅槃寂靜。此五能<u>引出離道</u>故。[sj](異部宗輪論述記#^samay106)如來餘音，是世間教。~~
*【陳】如來五鳴應說.出世五鳴者.謂無常苦空無我寂靜涅槃.此五鳴是<u>正出世道</u>。如來餘鳴是世間道。*
~~*【失】佛說五種出世間法.無常苦空無我寂滅涅槃，<u>出道</u>。餘者世俗。*~~
【藏】དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱངས་ལྔ་བོ་མི་རྟག་པ་དང༑ སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བ། <u>ལམ་ནི</u>་ངེས་པར་འབྱིན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya67
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay107)有阿羅漢，為餘所誘.猶有無知.亦有猶豫.他令悟入.道因聲起。~~
*【陳】有阿羅漢多他以不淨染污其衣.阿羅漢多有無知.有疑惑.有他度.聖道亦為言所顯。*
~~*【失】阿羅漢有從他饒益.有無知有疑.由他觀察言說得道。*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་གཞན་གྱི་ཉེས་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་དང༌། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ལམ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་བཅས་པ་ཡོད་དོ། ། ^samaya68
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay108)餘所執，多同說一切有部。~~
*【陳】餘所執與說一切有部所執相似.*
~~*【失】諸餘一切薩婆多見同也。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya69
## 說假部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay109)其說假部本宗同義，~~
*【陳】分別說部.是執義本.*
~~*【失】彼施設根本見者.*~~
【藏】དེ་བཏགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་ལུགས་དག་ནི་ ^samaya70
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay110)謂苦非蘊。~~
*【陳】苦非是陰。*
~~*【失】若說諸陰即非業。*~~
【藏】བསྡུ་བ་ལྔ་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པའོ། ། ^samaya71
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay111)十二處非真實。~~
*【陳】一切入不成就。*
~~*【失】諸不成諸行。*~~
【藏】སྐྱེ་མཆེད་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རེག་པ་དག་གོ། ། ^samaya72
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay112)諸行相待展轉和合，假`[(名＝立【宮】)]`名為苦，無士夫用。~~
*【陳】一切有為法相待假故立名苦.無人功力。*
~~*【失】展轉施設者.無智士夫事。*~~
【藏】འདུ་བྱེད་རྣམས་ཕན་ཚུན་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་མེད་དོ། ། ^samaya73
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay113)無非時死，先業所得。~~
*【陳】無非時節死.一切所得先業造。*
~~*【失】無橫死.由本業所得。*~~
【藏】དུས་མ་ཡིན་པའི་འཆི་བ་མེད་དོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཐོབ་བོ། ། ^samaya74
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay114)業增長為因，有異熟果轉。~~
*【陳】增長因果能生業，一切諸苦從業生。*
~~*【失】長養業根，生一切苦。*~~
【藏】རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་ལས་འཕེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། ། ^samaya75
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay115)由福故得聖道，道不可修。[sj](異部宗輪論述記#^samay116)道不可壞。~~
*【陳】聖道由福德得。聖道非修得。*
~~*【失】從業生福德生聖道。道不修，亦不失。*~~
【藏】བསོད་ནམས་དག་གིས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་ལམ་འཐོབ་བོ། །ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ནི་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། ། ^samaya76
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay117)餘義，多同大眾部執。~~
*【陳】餘所執與大眾部所執相似.*
~~*【失】餘一切與摩訶僧祇見同也。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya77
## 制多山部、西山住部、北山住部 本宗同義
~~【唐】`[(（其）＋制【三宮】)]`[sj](異部宗輪論述記#^samay118)制多山部.西山住部.北山住部，如是三部本宗同義，~~
*【陳】支提山部.北山部.此二部是執義本，*
~~*【失】彼支提羅阿婆欝多羅施羅根本見者，*~~ ^samaya78
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay119)謂諸菩薩不脫惡趣。~~
*【陳】菩薩不脫惡道。*
~~*【失】菩薩離惡趣。*~~ ^samaya79
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay120)於窣堵波興供養業，不得大果。~~
*【陳】`[(藪斗陂＝斗藪波【三宮】)]`藪斗陂中恭敬事，得`[(執＝`報`【三宮】)]執`少。*
~~*【失】供養偷婆無大果報。*~~ ^samaya80
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay121)有阿羅漢.為餘所誘，此等五事，及餘義門，所執多同大眾部說。~~
*【陳】有阿羅漢多他以不淨染污其衣.阿羅漢多有無知.有疑惑.有他度.聖道亦為言所顯。*
~~*【失】阿羅漢有他饒益無知有疑.由他觀察言說得道。*~~
*【陳】餘所執與大眾部所執相似.*
~~*【失】餘者一切與摩訶僧祇同見。*~~ ^samaya81
## 說一切有部 本宗同義
~~【唐】82 `[(（其）＋說【三宮】)]`[sj](異部宗輪論述記#^samay122)說一切有部本宗同義者，~~
*【陳】說一切有部是執義本，*
~~*【失】彼薩婆多根本見者.*~~
【藏】དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ནི་
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay123)謂一切有部.諸是有者.皆二所攝，一名二色。過去未來.體亦實有。~~
*【陳】一切有，如有如是兩法攝一切。過去現在未來是有。*
~~*【失】說一切有性，二種攝一切法.謂名及色。有道共.未來世有。*~~
【藏】ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །གང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་གཉིས་ཀྱིས་**འདུས་བྱས**་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ། །
*【陳】一依正說.二依二法.三依有境界.四依有果。* ^samaya83
~~【唐】一切法處，皆是所知.亦是所識及所通達。~~
*【陳】法入有三，所識所知所通`[(通＋（達）【三宮】)]`。*
~~*【失】法入，知法識.明法。*~~
【藏】ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། ^samaya84
~~【唐】生老住無常相`[(相＝想【三宮】)]`，心不相應.行蘊所攝。~~
*【陳】生老住無常，是行.與心不相應.行陰所攝。*
~~*【失】生住滅，有為相。*~~
【藏】སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་དག་གོ། ། ^samaya85
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay124)有為事有三種，無為事亦`[(〔有〕－【宮】)]`有三種。~~
*【陳】有為種類三，無為種類三.*
~~*【失】三無為.*~~
【藏】བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དག་གསུམ་མོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་དག་གསུམ་མོ། ། ^samaya86
~~【唐】三有為相，別有實體。~~
*【陳】有為相三.無為相三.*
~~*【失】.*~~
【藏】འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དག་གསུམ་མོ། ། ^samaya87
~~【唐】三諦是有為，一諦是無為。四聖諦漸現觀。~~
*【陳】四諦中三諦有為，一諦無為。四諦次第觀.*
~~*【失】三諦有為相，一諦無為相。四諦次第無間等.*~~
【藏】བདེན་པ་འདུས་བྱས་དག་གསུམ་མོ། །འདུས་མ་བྱས་གཅིག་གོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya88
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay124)依空無願二三摩地，俱容得入正性離生。思惟欲界行`[(界行＝得【三宮】)]`入正性離生。若已得入正性離生，十五心頃說名行向.第十六心說名住果。~~
*【陳】若人欲入正定.必緣空解脫門無願解脫門.得入正定。若觀欲界相應諸行，得入正定。若人已入正定，在十五心中.名須氀多阿半那向，若至第十六心.名須氀多阿半那.*
~~*【失】空無相無願.超昇離生。思惟欲界繫超昇。超昇離生.十五心為向.第十六心名為住果.*~~
【藏】སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྨོན་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ། །
【藏】འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡང་དག་པར་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ། །
【藏】ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
【藏】བཅུ་དྲུག་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། ། ^samaya89
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay125)世第一法，一心三品。世第一法定不可退。~~
*【陳】世第一法一剎那心.三方便有退義.世第一法無退義.*
~~*【失】世間第一法一心.前三方便有退.世間第一不退.*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ནི་སེམས་གཅིག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། ། ^samaya90
~~【唐】預流者無退義，阿羅漢有退義。非諸阿羅漢皆得無生智。~~
*【陳】須氀多阿半那無退義。阿羅漢多有退義。一切阿羅漢.多不盡得無生智.*
~~*【失】須陀洹果.是不退法.阿羅漢有退法.非一切阿羅漢得無生智.*~~
【藏】རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཅན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་མི་འཐོབ་བོ། ། ^samaya91
~~【唐】異生能斷欲貪瞋恚。~~
*【陳】凡夫亦能捨欲及瞋.*
~~*【失】凡夫得離欲瞋恚.*~~
【藏】སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་གཉིས་སྤོང་ངོ༌། ། ^samaya92
~~【唐】有諸外道能得五通。~~
*【陳】外道得五通.*
~~*【失】外道有五通.*~~
【藏】ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། ། ^samaya93
~~【唐】亦有天中住梵行者。~~
*【陳】天亦有夫嵐摩.*
~~*【失】諸天亦得修梵行.*~~
【藏】ལྷ་རྣམས་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ལ་དམིགས་སོ། ། ^samaya94
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay126)七等至中覺支可得，非餘等至。一切靜慮皆念住攝。~~
*【陳】於七定有覺分.餘定則無。一切諸定無不是四念處所攝.*
~~*【失】於七正得覺支非餘.禪攝念處.*~~
【藏】སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་བདུན་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དམིགས་ཀྱི་གཞན་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་སོ། ། ^samaya95
~~【唐】不依靜慮，得入正性離生.亦得阿羅漢果。~~
*【陳】若不依`[(依＋（禪）【三宮】)]`定.得入正定.亦得阿羅漢多。*
~~*【失】不依禪得.超昇離生.得阿羅漢果.*~~
【藏】བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་གོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་བོ། ། ^samaya96
~~【唐】若依色界無色界身，雖能證得阿羅漢果.而不能入正性離生。依欲界身，非但能入.正性離生，亦能證得阿羅漢果。~~
*【陳】依色界無色界心.得阿羅漢多.不得入正定。欲界中得入正定.亦得阿羅漢多.*
~~*【失】色界得阿羅漢果.而不得超昇離生.*~~
【藏】གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་མི་འཇུག་གོ༑ །འདོད་ཁམས་སུ་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་མི་འཇུག་གོ། ། ^samaya97
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay127)北俱盧洲無離染者，聖不生彼及無想天。~~
*【陳】欝多羅鳩婁.無離欲人，聖人不生彼處.聖人亦不生無想天.*
~~*【失】無有北欝單越人得離欲，彼亦不得聖道.無想天。*~~
【藏】བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དག་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་དོ། །དེར་འཕགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མི་སྐྱེའོ། ། ^samaya98
~~【唐】四沙門果非定漸得。若先已入正性離生，依世俗道.有證一來及不還果。~~
*【陳】不必`[(定次第＝次第定【三宮】)]`定次第得聖道四果。若人已入正定，依世道得至婆凡里陀如寐`[(〔彌履反〕－【明】＊)]`(彌履反)==\[sakṛdāgāmī/薄貪瞋癡]==阿那伽寐`[(〔彌履反〕－【明】＊)]`(彌履反)==\[anāgāmin]==。*
~~*【失】亦不必次第得四沙門果。超昇離生.以世俗得斯陀含阿那含果.*~~
【藏】མཐར་གྱིས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་<u>འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས</u>་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་བྱེད་དོ། ། ^samaya99
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay128)可說四念住`[(能＝依【宮】)]`能攝一切法。~~
*【陳】四念處.可說一切法。*
~~*【失】四念處一切法.*~~
【藏】དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya100
~~【唐】一切隨眠，皆是心所.與心相應.有所緣境。一切隨眠.皆纏所攝，非一切纏.皆隨眠攝。~~
*【陳】隨眠煩惱.是心法.<font color="red">不</font>與心相應。一切隨眠煩惱.可立倒起名，一切倒起煩惱可立倒起名.不可立隨眠名.*
~~*【失】諸使心相應。一切使是，有纏而非使.*~~
【藏】ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དག་ནི་ཕྲ་རྒྱས་དག་མ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya101
~~【唐】緣起支性，定是有為。[sj](異部宗輪論述記#^samay129)亦有緣起支.隨阿羅漢轉。~~
*【陳】十二緣生是有為。十二緣生分亦有.隨阿羅漢多行.*
~~*【失】緣起支是有為。說阿羅漢有緣`[(起＝超【明】)]`起支.*~~
【藏】རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དག་འདུས་བྱས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་ཁ་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། ། ^samaya102
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay130)有阿羅漢.增長福業。~~
*【陳】阿羅漢多.亦有福德增長。*
~~*【失】阿羅漢有功德增長.*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་ཡོད་དོ། ། ^samaya103
~~【唐】唯欲色界.定有中有。~~
*【陳】欲色界中有中`[(陰＝隨【元明】)]`陰。*
~~*【失】欲界色界有中陰。*~~
【藏】འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དམིགས་སོ། ། ^samaya104
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay130)眼等五識身，有染，`[(離＝無雜【三】，`無離`【宮】)]離`染。但取自相，唯無分別。~~
*【陳】五識現起時得生欲，不得離欲。五識執別.相無分別。*
~~*【失】五識身.是有欲。五識身還自相應.非思惟。*~~
【藏】རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔས་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་པར་འགྱུར་གྱི་འདོད་ཆགས་བྲལ་བར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya105
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay131)心心所法，體各實有。心及心所.定有所緣。自性不與自性相應，心不與心相應。~~
*【陳】有心及助心法。`[(〔心及助心法〕－【宮】)]`心及助心法定有境界。自性與自性不相應，心與心不相應。*
~~*【失】非心數法心。心是緣。自性自性不相應.心不相應.*~~
【藏】སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡོད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའོ། །སེམས་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའོ། ། ^samaya106
~~【唐】有世間正見，有世間信根。有無記法。~~
*【陳】世間有正見.世間有信根.有無`[(記＝說【三宮】)]`記法.*
~~*【失】有世俗正見.有世俗信根.有無願。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དད་པའི་དབང་པོ་ཡོད་དོ། །ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ། ། ^samaya107
~~【唐】諸阿羅漢，亦有非學非無學法。諸阿羅漢皆得靜慮，非皆能起靜慮現前。有阿羅漢猶受故業。~~
*【陳】阿羅漢多無有學法。一切阿羅漢多皆得定.一切阿羅漢多不皆證定。阿羅漢多有宿業猶得報.*
~~*【失】阿羅漢.無有學法。一切阿羅漢得禪，而不必現前。阿羅漢有宿業受報.*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་བ་ལ་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཡིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་གཏན་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་དག་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་འཆི་བའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་མི་དགེ་བ་ཡོད་དོ། ། ^samaya108
~~【唐】有諸異生住善心死，在等引位必不命終。~~
*【陳】一切凡夫亦有在善心死.若人正在定必定不死.*
~~*【失】有凡夫不善心命終。正受中無命終.*~~
【藏】མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་དེའི་ཚེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་མེད་དོ། ། ^samaya109
~~【唐】佛與二乘，解脫無異。三乘聖道，各有差別。~~
*【陳】如來與弟子，惑滅無異。* ^samaya110
~~【唐】佛慈悲等，不緣有情。執有有情，不得解脫。~~
*【陳】如來慈悲不取眾生作境界。若人執眾生相，解脫意不得成就。* ^samaya111
~~【唐】應言菩薩.猶是異生，諸結未斷。若未已入正性離生，於異生地未名超越。~~
*【陳】一切菩薩定.是凡夫.具九結。若菩薩<font color="red">已</font>入正定者，未度凡夫`[(（是）＋地【三宮】)]`地。*
~~*【失】菩薩是凡夫.有結使，未超昇離生.未超凡夫地受身.*~~
【藏】བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་མ་ཞུགས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya112
~~【唐】有情，但依現有執受相續假立。~~
*【陳】是所取相續.假名眾生。*
~~*【失】眾生數施設。*~~
【藏】སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་རྣམས་ལ་ཟིན་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya113a
~~【唐】說一切行皆剎那滅。~~
*【陳】一切行剎尼柯。*
~~*【失】一切行磨滅。*~~
【藏】འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དག་གོ། ། ^samaya113
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay132)定無少法能從前世轉至後世，但有世俗補特伽羅.說有移轉。<u>活時</u>行聚即無餘滅，無轉變諸蘊。~~
*【陳】無有法.從此世至後世，依世假名.說弗伽羅度。人正法時.行聚滅無餘，諸陰無變異。*
~~*【失】無法從此世至他世`[(世＋（世）【三宮】)]`，俗數說言.有此世至他世。<u>命未終</u>.諸行取已盡，無有法轉變。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཆོས་གང་ཡང་འཕོ་བ་མེད་ཀྱང་གང་ཟག་འཕོ་ཞེས་བརྡར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །**འཆི་བཞིན་དུ**་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་འགགས་ཀྱང་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། ། ^samaya114
~~【唐】有出世靜慮。尋亦有無漏。~~
*【陳】有出`[(世＝定【三宮】)]`世定。有諸`[(覺＝學【三宮】)]`覺是無漏。*
~~*【失】有出世間禪。有覺有觀.無漏。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསམ་གཏན་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་བ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡོད་དོ། ། ^samaya115
~~【唐】有善是有因。~~
*【陳】有善是有因。*
~~*【失】有善是因。*~~
【藏】རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པའི་དགེ་བ་ཡོད་དོ། ། ^samaya116
~~【唐】等引位中，無發語者。~~
*【陳】若人正在定則無`[(語＋（言）【三宮】)]`語.*
~~*【失】禪定中無言說.*~~
【藏】མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཚིག་བརྗོད་པ་མེད་དོ། ། ^samaya117
~~【唐】八支聖道是正法輪，非如來語皆為轉法輪。~~
【藏】ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྗེས་སུ་བསྐོར་བ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】八分聖道是名法輪.世尊一切語.不皆是轉法輪。*
~~*【失】八聖道是法輪.*~~ ^samaya118
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay133)非佛一音能說一切法。~~
【藏】ཐམས་ཅད་རྫས་སུ་མངོན་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】一音不具說一切法。*
~~*【失】非如來一切說是轉法輪。*~~ ^samaya119
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay134)世尊亦有不如義言。~~
【藏】ཐམས་ཅད་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】一切語不皆如義。*
~~*【失】佛不說一切事。*~~ ^samaya120
~~【唐】佛所說經.非皆了義，佛自說有不了義經。~~
【藏】མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ངེས་པའི་དོན་གྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཡོད་དོ། །
*【陳】一切經不盡是了義.有經不了義.*
~~*【失】非一切說如義。非一切契經是了義.*~~ ^samaya121
~~【唐】此等`[(名＝皆【三】)]`名為本宗同義。[sj](異部宗輪論述記#^samay135)末宗異義.其類無邊。~~
*【陳】說一切有部.是執此義本.更有執異則無窮.*
~~*【失】有如是等無量中`[(間＝聞【元明】)]`間見也。*~~
【藏】དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་གོ། །བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་མཐའ་ཡས་སོ། ། ^samaya122
## 雪山部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay136)其雪山部本宗同義，~~
*【陳】雪山部是執義本`[(本＋（說）【三宮】)]`，*
~~*【失】彼雪山部根本見者，*~~
【藏】དེ་ལ་གངས་རི་པའི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་ ^samaya123
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay137)謂諸菩薩猶是異生。[sj](異部宗輪論述記#^samay138)菩薩入胎不起貪愛。~~
*【陳】菩薩是凡夫，無有貪受生.不為胎等所裹。*
~~*【失】菩薩凡夫，離無明.淨佛國土.降神母胎。*~~
【藏】བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བ་<u>རྣབ་སེམས</u>་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་སེམས་དཔའ་<u>དགོངས</u>་བཞིན་དུ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་གོ། ། ^samaya124
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay139)無諸外道能得五通。~~
*【陳】外道無五通.*
~~*【失】外道無五通.*~~
【藏】ཕྱི་རོལ་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་མེད་དོ། ། ^samaya125
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay140)亦無天中住梵行者。~~
*【陳】天無夫嵐摩.*
~~*【失】諸天不得修梵行.*~~
【藏】ལྷ་རྣམས་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་མི་དམིགས་སོ། ། ^samaya126
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay141)有阿羅漢，為餘所`[(誘＝引【三宮】)]`誘.猶有無知.亦有猶豫.他令悟入.道因聲起。~~
*【陳】有阿羅漢多他以不淨染污其衣.阿羅漢多有無知.有疑惑.有他度.聖道亦為言所顯.*
~~*【失】有阿羅漢從他饒益無知疑.由他觀察言說得道.*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་དང༌། གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ལམ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང་བཅས་པ་ཡོད་དོ། ། ^samaya127
~~【唐】餘所執，多同說一切有部。~~
*【陳】餘所執與說一切有部所執相似.*
~~*【失】諸餘一切有薩婆多見同。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་པའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya128
## 犢子部 本宗同義
~~【唐】`[`其`]有`[sj](異部宗輪論述記#^samay142)犢子部本宗同義，~~
*【陳】可住子部是執義本，*
~~*【失】彼犢子部根本見者，*~~
【藏】དེ་ལ་གནས་མ་བུའི་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་ ^samaya129
~~【唐】謂補特伽羅.非即蘊離蘊，[sj](異部宗輪論述記#^samay143)依蘊處界.假施設名。~~
*【陳】非即五陰是人.非異五陰是人，攝陰界入故.立人等假名。有三種假，一攝一切假[受施設].二攝一分假[過去施設].三攝滅度假[滅施設]。*
~~*【失】非即是人.亦非離陰界入`[(入＝得【三】)]`，和合施設故。*~~
【藏】ཕུང་པོ་རྣམས་གང་ཟག་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གུད་ན་ཡང་མེད་དོ། །ཕུང་པོ་དང༑ ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ཏེ་གདགས་སོ། ། ^samaya130
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay144)諸行有暫住，亦有剎那滅。~~
【藏】འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་<u>དུས་གཞན</u>་ལ་སྐད་ཅིག་དག་གོ། །
*【陳】一切有為法<u>剎那剎那滅</u>。*
~~*【失】一切陰<u>剎那不住</u>。*~~ ^samaya131
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay145)諸法若離補特伽羅，無從前世轉至後世，依補特伽羅可說有移轉。~~
*【陳】離<u>色</u>無有一法從此世至後世，可說人有移。*
~~*【失】離人無有法.從此世至他世，當說人至彼。*~~
【藏】གང་ཟག་མ་གཏོགས་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་གང་འཕོ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཟག་འཕོའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ^samaya132
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay146)亦有外道能得五通。~~
【藏】ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། །
*【陳】外道有五通。*
~~*【失】外道有五通.*~~ ^samaya133
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay147)五識無染，亦非離染。~~
【藏】རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔས་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་མེད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】若人正生五識.無欲，無離欲。*
~~*【失】五識身非有欲，亦非離欲.*~~ ^samaya134
~~【唐】若斷欲界修所斷結，名為離欲，非見所斷。~~
【藏】འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །
*【陳】欲界相應諸結.修道所破，若人能斷則得離欲；欲界見道所破.則不如是。*
~~*【失】欲界繫結使修道斷得離欲.非見諦斷。*~~ ^samaya135
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay148)即忍名相.世第一法，名能趣入正性離生。~~
*【陳】忍名相世第一法.此四`[(位＝住【三】)]`位`[(名＝若)]`名正定。*
~~*【失】忍名相世間第一法，超昇離生。*~~
【藏】བཟོད་པ་དང༌། མིང་དང༌། མཚན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ནས་ ^samaya136
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay149)若已得入正`[(生＝`性`【三宮】)]生`離生，十二心`[(須＝`頃`【三宮】)]須`.說名行向，第十三心.說名住果。~~
*【陳】若人已入正定，在十二心中.是名須氀多阿半那向，至第十三心.名須氀多阿半那.*
~~*【失】十二心起名向，第十三心名為住果.*~~
【藏】ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པས་སེམས་སྐྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གསུམ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya137
*【陳】1一切眾生有二種失.一意失.二事失。*
*【陳】2生死有二種因最上.一煩惱.二業。*
*【陳】3二種法是解脫最上因.謂毘鉢舍那.奢摩他。*
*【陳】4若不依自體增上緣慚羞，正法則不屬此人。*
*【陳】5煩惱根本有二種，恒隨一切眾生行，謂無明.有愛。*
*【陳】6有七種清淨處。*
*【陳】7佛智於戒等不相應諸境.以依止`[(止＝正【三宮】)]`所了緣.`[(緣＋（`悉`）【三宮】)]`能通達。*
*【陳】8一切法若以滅攝之，凡有六種。*
*【陳】9色無色界.無入正定。菩薩於中<font color="red">恒</font>生。*
*【陳】若已生盡智無生智，得名為佛。*
*【陳】如來說經有三義：一顯生死過失，二顯解脫功德，三無所顯。* ^samaya137a
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay150)有如是等多差別義。~~
~~【唐】因釋一頌執義不同，從此部中流出四部：謂法上部.賢胄部.正量部.密林山部。所釋頌言：已解脫更墮，墮由貪復還，獲安喜所樂，隨樂行至樂。~~
*【陳】可住子部是執此義本。*
*【陳】從本因一偈故.此部分成四部，謂法上部.賢乘部.正量弟子部.密林住部。偈言：*
*【陳】ᅟ已得解脫更退墮ᅟᅟ墮由貪著而復還*
*【陳】ᅟ已至安處遊可愛ᅟᅟ隨樂行故至樂所*
~~*【失】與見者.多梨.羅耶尼.三彌底.六城有，諸有別說偈：分別得說.而復墮.墮已深貪著.從業而得業。*~~
【藏】དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཆོས་མཆོག་པའི་སྡེ་དང༌། བཟང་པོའི་བུའི་སྡེ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་སྡེ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པའི་སྡེ་རྣམས་ནི། །
【藏】གློལ་བ་རྣམས་ནི་བརྡེག་པོས་འགྱུར། །ཡོངས་སུ་འཆུམས་པའང་སླར་ལྷགས་ཤིང༌། །དགའ་བྱའི་དགའ་བ་དེ་ཐོབ་བྱ། །བདེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སྡེ། །
【藏】ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ལ་རྩོད་པར་གྱུར་ཏོ། ། ^samaya138
## 化地部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay151)其化地部本宗同義，~~
*【陳】正地部是執義本.*
~~*【失】彼彌沙塞部根本見者.*~~
【藏】དེ་ལ་ས་སྟོན་གྱི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་ ^samaya140
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay152)謂過去未來是無，現在無為是有。~~
*【陳】過去未來是無，現在及無為是有。*
~~*【失】無過去未來世.唯有現在及無為。*~~
【藏】འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་འདུས་མ་བྱས་ཡོད་དོ། ། ^samaya141
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay152)`[(彌＝`於`【三宮】)] 彌`四聖諦一時現觀。~~
*【陳】四聖諦一時觀。*
~~*【失】於四真諦一無間等。*~~
【藏】འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་བར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya142
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay152)見苦諦時能見諸諦，要已見者能如是見。~~
*【陳】若見苦諦.即見一切諦，見已曾見諸諦。*
~~*【失】見苦即名見，諦苦者即`[(名＝明【元明】)]`名見真諦。*~~
【藏】སྡུག་བསྔལ་**མ་མཐོང་བས**་བདེན་པ་རྣམས་མ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya143
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay153)隨眠非心亦非心所，`[(亦＝一【三宮】)]`亦無所`[(入眠＝`緣`【三宮】)]入`。~~
*【陳】隨眠煩惱，非心非助心法，無有境界。*
~~*【失】諸使非心心諸，非有緣。*~~
【藏】ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་སེམས་མ་ཡིན། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་དག་གོ། ། ^samaya144
~~【唐】(眠)與纏異，隨眠自性心不相應，纏自性心相應。~~
*【陳】隨眠煩惱異.倒起煩惱異，隨眠煩惱與心不相應，倒起煩惱與心相應.*
~~*【失】使異纏.纏亦異使，心不相應，纏與心相應。*~~
【藏】ཕྲ་རྒྱས་དག་གཞན་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya145
~~【唐】異生不斷欲貪瞋恚。~~
*【陳】凡夫不捨欲界欲及瞋。*
~~*【失】凡夫不欲瞋恚。*~~
【藏】སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་གཉིས་མི་སྤོང་ངོ༌། ། ^samaya146
~~【唐】無諸外道能得五通。~~
*【陳】外道無五通.*
~~*【失】外道無五通.*~~
【藏】ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་མེད་དོ། ། ^samaya147
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay154)亦無天中住梵行者。~~
*【陳】天無夫嵐摩.*
~~*【失】諸天不得修梵行.*~~
【藏】ལྷ་རྣམས་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་གནས་པ་དམིགས་སོ། ། ^samaya148
~~【唐】定無中有。~~
*【陳】無中陰。*
~~*【失】無中陰。*~~
【藏】བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་མེད་དོ། ། ^samaya149
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay155)無阿羅漢增長福業。~~
*【陳】阿羅漢多福德無增長。*
~~*【失】阿羅漢無有功德增益。*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་མེད་དོ། ། ^samaya150
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay156)五識有染，亦有離染。~~
*【陳】五識聚有染離.*
~~*【失】五識身有欲亦離欲.*~~
【藏】རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔས་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། ། ^samaya151
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay157)六識皆與尋伺相應。~~
*【陳】六識聚與覺觀相應。*
~~*【失】六識身覺觀相應。*~~
【藏】རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་གོ། ། ^samaya152
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay158)亦有齊首補特伽羅。~~
*【陳】有時頭眾生`[(頭眾＝顯聚【三】，顯眾【宮】)]`。*
【藏】གང་ཟག་མགོ་མཉམ་པ་ཡོད་དོ། ། ^samaya153
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay159)<u>有</u>世間正見，[sj](異部宗輪論述記#^samay160)無世間信根。~~
*【陳】世間<u>無</u>正見，世間無信根。*
~~*【失】<u>無有</u>世俗正見，無世俗信根。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་<u>ཡོད་དོ།</u> ། ^samaya154
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay161)無出世靜慮，[sj](異部宗輪論述記#^samay162)亦無無漏<u>尋</u>`伺[(〔伺〕－【三宮】)]`。~~
*【陳】無出世定。<u>覺觀</u>無無漏。*
~~*【失】無有出世間禪。無<u>覺</u>出世間法。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསམ་གཏན་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་མེད་དོ། ། ^samaya155
~~【唐】`[(若＝`善`【宮】)] 若`非有因。~~
*【陳】有因無善。*
~~*【失】無有善為因。*~~
【藏】སྲིད་པའི་རྒྱུད་དགེ་བ་མེད་དོ། ། ^samaya156
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay163)預流有退。~~
*【陳】須氀多阿半那有退法.*
~~*【失】須陀洹有退法.*~~
【藏】རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། ། ^samaya157
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay164)諸阿羅漢定無退者。~~
*【陳】阿羅漢多無退法。*
~~*【失】阿羅漢亦有退法。*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། ། ^samaya158
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay165)道支皆是念住所攝。~~
*【陳】道分是四念處所攝.*
~~*【失】道支是念處攝.*~~
【藏】ལམ་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། ། ^samaya159
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay166)無為法有九種，一擇滅.二非擇滅.三虛空.四不動.五善法真如.六不善法真如.七無記法真如.~~
*【陳】無為法有九種.一思擇滅.二非思擇滅.三虛空.四無我.五善如.六惡如.七無記如.*
~~*【失】有九無為事.謂數滅.非數滅.虛空.善法也.不善法如.無記法如.*~~
【藏】འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༑ ^samaya160
~~【唐】八道支真如.九緣起真如。~~
*【陳】八道如.九緣生如.*
~~*【失】道緣起如.*~~
【藏】ལམ་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། ། ^samaya161
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay167)入胎為初.命終為後，色根大種皆有轉變，心心所法亦有轉變。~~
【藏】མི་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་དབང་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའོ། །
*【陳】受生是始.死`[(墮＝隨【宮】)]`墮為終，四大五根心.及助心法.皆有變異。*
~~*【失】從胎乃至死，諸根四大轉變自滅，心心數法亦轉變自滅。*~~ ^samaya162
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay168)僧中有佛，故施僧者便獲大果，非別施佛。~~
【藏】སངས་རྒྱས་ནི་དགེ་འདུན་ལ་དམིགས་སོ། །དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】大眾中有佛.若施大眾得報則大.若別施佛功德則不及.*
~~*【失】佛僧中可得施僧.得大果報非佛。*~~ ^samaya163
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay169)佛與二乘皆同一道，同一解脫。~~
【藏】སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ལམ་གཅིག་གོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཅིག་གོ། །
*【陳】一切佛及一切聲聞.同一道同一解脫。*
~~*【失】佛與聲聞同.一道一解脫。*~~ ^samaya164
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay169)說一切行皆剎那滅。~~
*【陳】一切行剎尼柯。*
~~*【失】一切行剎那。*~~
【藏】འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་དག་གོ། ། ^samaya165
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay170)定無少法，能從前世轉至後世。~~
*【陳】無有一法從此世度後世。*
~~*【失】無有法從此世至他世。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་དུ་འཕོ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། ། ^samaya166
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay171)此等是彼本宗同義。~~
【藏】དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་གོ། །
*【陳】正地部是執此義本。*
~~*【失】如是等根本見同.*~~ ^samaya167
## 其 末宗異義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay172)其末宗異義者，~~
【藏】དེ་དག་གི་བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ།
*【陳】此部復執異義，*
~~*【失】此等諸中間見者，*~~ ^samaya168
~~【唐】謂說實有過去未來。~~
【藏】འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ། །
*【陳】過去未來`[(有＝是【三宮】)]`有。*
~~*【失】有過去未來世。*~~ ^samaya169
~~【唐】亦有中有。~~
【藏】བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ཡོད་དོ། །
*【陳】有中陰。*
~~*【失】有中陰。*~~ ^samaya170
~~【唐】一切法處，皆是所知，亦是所識。~~
【藏】ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
*【陳】法入有二種，所知及所識。*
~~*【失】法入，知法識法。*~~ ^samaya171
~~【唐】業實是思，無身語業。~~
【藏】སེམས་པ་ལ་ནི་ལས་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་མེད་དོ། །
*【陳】作意.是正業，無身口二業。*
~~*【失】思業，無有身業口業。*~~ ^samaya172
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay173)尋伺相應。~~
【藏】རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །
*【陳】覺觀是相應法。*
~~*【失】覺觀心相應。*~~ ^samaya173
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay174)大地劫住。~~
*【陳】大地則劫住.*
~~*【失】`[(太＝大【三宮】)]`太地住劫。*~~
【藏】ས་ནི་བསྐལ་པས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya174
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay175)於窣堵波`[(波＝坡【明】)]`興供養業，所獲果少。~~
*【陳】依`[(藪斗陂＝斗藪陂【宋元】＊，斗藪波【明宮】＊)]`藪斗陂·恭敬事無有`[(報＝執【三宮】)]`報。*
~~*【失】供養偷婆少果報。*~~
【藏】མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ནི་འབྲས་བུ་ཆུང་བའོ། ། ^samaya175
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay176)隨眠自性，恒居現在。~~
*【陳】一切隨眠煩惱.恒在現世。*
~~*【失】法現在前.名使。*~~
【藏】ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya176
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay177)諸蘊處界亦恒現在。~~ `[薀]`
*【陳】陰界入三法.恒在現世離法。*
~~*【失】陰界入現在前已。*~~ ^samaya177
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay179)此部末宗.因釋一頌執義有異，如彼頌言。~~
~~【唐】ᅟ五法定能縛ᅟᅟ諸苦從之生~~
~~【唐】ᅟ謂無明貪愛ᅟᅟ五見及諸業~~
*【陳】偈言。*
*【陳】ᅟ五法是決定ᅟᅟ諸苦從之生*
*【陳】ᅟ無明心貪愛ᅟᅟ五見及諸業*
~~*【失】法種子能生諸苦.謂無明渴愛見業。*~~
*【陳】諸部義本皆同.為執有異故成別部.*
~~*【失】是名中間見法也。*~~
【藏】འཆི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལྔ་པོ་མ་རིག་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌སྲེད་པ་དང༌ལྟ་བ་དང་༑ ལྔ་པ་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་རྟག་ཏུ་མཚན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །
【藏】དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་བར་གྱི་གཞུང་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya178
## 法藏部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay180)其法藏部本宗同義，~~
*【陳】法護部是執義本.*
~~*【失】彼曇無德根本見者.*~~
【藏】དེ་ལ་ཆོས་སྲུང་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་དག་ནི་ ^samaya181
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay181)謂佛雖在僧中所攝，然別施佛果大.非僧。[sj](異部宗輪論述記#^samay182)於窣堵波興供養業，獲廣大果。~~
*【陳】僧中有佛世尊.依`[(藪斗陂＝斗藪陂【宋元】＊，斗藪波【明宮】＊)]`藪斗陂起恭敬有勝報.恭敬大眾則不及。*
~~*【失】佛非僧中可得施.佛得大果報非僧。*~~
【藏】སངས་རྒྱས་ནི་དགེ་འདུན་ལ་དམིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའོ། །དགེ་འདུན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ^samaya182
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay183)佛與二乘，解脫雖一，而聖道異。~~
*【陳】佛道異聲聞道異.*
~~*【失】佛道異聲聞道.*~~
【藏】ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གཞན་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞན་ཡིན་ནོ། ། ^samaya183
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay184)無諸外道能得五通。~~
*【陳】外道無五通.*
~~*【失】外道無有五通.*~~
【藏】ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་མེད་དོ། ། ^samaya184
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay185)阿羅漢身，皆是無漏。~~
*【陳】阿羅漢多身無漏.*
~~*【失】羅漢身是無漏.*~~
【藏】དགྲ་བཅོམ་པའི་ལུས་ནི་ཟག་པ་མེད་དོ། ། ^samaya185
~~【唐】餘義多同大眾部執。~~
*【陳】餘所執與大眾部所執相似.*
~~*【失】餘一切與摩訶僧祇部同見也。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya186
## 飲光部 本宗同義
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay186)其飲光部本宗同義，~~
*【陳】善歲部.是執義本：*
~~*【失】彼迦葉惟部根本見者：*~~
【藏】དེ་ལ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྔ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ནི་ ^samaya187
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay187)謂若法已斷已遍知.則無，未斷未遍知.則有。~~
*【陳】法已是所滅.已是所離.則無，未滅未離.則有。*
~~*【失】有斷法斷知.無有不斷法而斷知。*~~
【藏】སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །མ་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་དོ། ། ^samaya188
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay188)若業果已熟.則無，`[(〔業〕－【三宮】)]業`果未熟.則有。~~
*【陳】若業果已熟則無，未熟則有。*
~~*【失】業熟而受報，不熟不受報。*~~
【藏】**རྣམ་པར་སྨིན་པ**་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བ་མེད་དོ། ། ^samaya189
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay189)有諸行以過去為因，無諸行以未來為因。~~
*【陳】<u>有為法，不以過去法為因，以現在及未來法為因</u>`[(因＝用【三宮】)]`。*
~~*【失】有過去因果，無有未來因果.*~~
【藏】འདུ་བྱེད་རྣམས་འདས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དག་ཡོད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་མེད་དོ། ། ^samaya190
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay190)一切行皆剎那滅。~~
*【陳】一切諸行剎尼柯。*
~~*【失】有一切法剎那。*~~ ^samaya191
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay191)諸有學法有異熟果。~~
*【陳】有學法有果報。*
~~*【失】有<u>覺</u>法有報。*~~
【藏】སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དག་གོ། ། ^samaya192
~~【唐】餘義多同法藏部執。~~
*【陳】餘所執與法護部所執相似.*
~~*【失】餘一切與曇無德部同見。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཆོས་སྲུང་སྡེའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ། ། ^samaya193
## 經量部 本宗同義.
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay192)其經量部本宗同義，~~
*【陳】說度部是執義本：*
~~*【失】彼相續部根本見者，*~~
【藏】དེ་ལ་འཕོ་བར་སྨྲ་བའི་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་ནི་ ^samaya194
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay193)謂說諸蘊有從前世轉至後世，立說轉名。~~ `[薀]`
*【陳】陰從前世至後世。*
~~*【失】陰從此世至他世。*~~
【藏】འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཕུང་པོ་འཕོའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། ^samaya195
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay194)非離聖道.有蘊永滅。~~ `[薀]`
*【陳】若離聖道`[(諸＝本【明】)]`諸陰不滅。*
~~*【失】非離聖道得滅陰。*~~
【藏】འཕགས་པའི་ལམ་མེད་པར་ཕུང་པོ་རྣམས་**འགག་གོ**། ། ^samaya196
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay195)有根邊蘊.有一味蘊。~~ `[薀]`
*【陳】陰有本末。*
~~*【失】陰有約根本。*~~
【藏】གཞིའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་རོ་གཅིག་པ་རྣམས་ཡོད་དོ། ། ^samaya197
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay196)異生位中亦有聖法。~~
*【陳】凡夫位中有聖法。* ^samaya198
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay197)執有勝義補特伽羅。~~
*【陳】有真實人。*
~~*【失】有第一人。*~~
【藏】དོན་དམ་པར་གང་ཟག་ཡོད་དོ། ། ^samaya199
~~【唐】餘所執多同說一切有部。~~
*【陳】餘所執與說一切有部所執相似。*
~~*【失】餘一切與薩婆多部見同.是略說一切部見。*~~
【藏】ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེའི་ལུགས་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །
~~【唐】[sj](異部宗輪論述記#^samay198)三藏法師翻此論竟，述重譯意，乃說頌曰`[(曰＝言【三】，〔曰〕－【宮】)]`。~~
~~【唐】ᅟ備詳眾梵本ᅟᅟ再譯宗輪論`[(論＝說【宮】)]`~~
~~【唐】ᅟ文愜義無謬ᅟᅟ智者應勤學~~
【藏】གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཀོད་པའི་འཁོར་ལོ་བཙུན་པ་དབྱིག་གི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དྷརྨཱ་ཀ་ར་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
*【陳】舊所出經論中亦有十八部名，但音多訛異.不復如本，今謹別存天竺本名，仍以論初大眾等名.次第相對翻之，翻殊難具，如義疏中釋也。*
*【陳】初分成兩部(天竺呼部為尼柯與`[(柯＝相【三宮】)]`)，一摩訶僧耆柯部.二他`[(〔託夷反〕－【明】)]`(託夷反)毘`[(〔步夷反〕－【明】＊)]`(步夷反)梨與部。*
*【陳】次從摩訶僧耆柯部.又出三部.一猗`[(〔意紫反〕－【明】)]`(意紫反)柯毘`[(〔步夷反〕－【明】＊)]`(步夷反)與婆訶利[梨]柯部.二盧俱多羅婆拖部.三高俱梨柯部.亦言高俱胝`[(〔張持反〕－【明】)]`(張持反)柯部。*
*【陳】次從摩`[(柯＝`訶`【宮】)]柯`僧耆柯部.又出一部.名婆吼輸底(`[(張履反＝音止【明】)]`張履反)柯部.次從摩訶僧耆柯部.又出一部.名`[(波＝彼【三】)]`波羅若`[(〔然闍反〕－【明】)]`(然`[(闍＝闔【宮】)]`闍反)底`[(〔張履反〕－【明】＊)]`(張履反)婆拖部。*
*【陳】次有外道.名摩訶提婆.於摩訶僧耆柯部中出家.自分成兩部.一支底`[(〔張履反〕－【明】＊)]`(張履反)與世羅(`[(良我反＝上聲【明】＊)]`良我反)部二欝多羅世羅(`[(良我反＝上聲【明】＊)]`良我反)部.`[(他毘＝次從他毘梨【三宮】)]`他毘與部又分成`[(二＝兩【三宮】)]`二部.一薩婆阿私底(`[(張梨反＝音支【明】下同)]`張梨反)婆拖部.亦名醯兜婆拖部.二醯摩跋多部.亦名他毘梨與部。*
*【陳】次從薩婆阿私底婆拖部.又出一部，名跋私弗底`[(〔張梨反〕－【明】＊)]`(張梨反)梨與部。次從跋私弗底梨與部.又出四部，一達謨多梨與部.二跋陀與尼與部.三三眉底`[(〔張梨反〕－【明】＊)]`(張梨反)與部.四山拖伽梨`[(柯＝拖【宮】)]`柯部。*
*【陳】次從薩婆阿私底婆拖部.又與一部，名彌`[(〔三梨反〕－【明】)]`(三[亡]梨反)嬉`[(欣＝婆【宋元宮】，〔欣梨反〕－【明】)]`(欣梨反)捨婆柯部。次從彌嬉捨婆柯部.又出一部，名達摩及多部。*
*【陳】次從薩婆阿私底婆陀部.又出一部，名蘇跋梨沙柯部.亦名柯尸悲`[(〔方梨反〕－【明】)]`(方梨反)與部。*
*【陳】次從薩婆阿私底婆拖部.又出一部，名僧千蘭底(`[(張履反＝音止【明】)]`張履反)婆拖部，亦名修丹闌多婆拖部`[(闌＝蘭【三宮】)]`。*
~~【唐】異部宗輪論一卷`[(〔一卷〕－【明】)]`~~
~~【唐】【經文資訊】大正藏第 49 冊 No. 2031 異部宗輪論~~
~~【唐】【版本記錄】CBETA 電子佛典 2016.06，完成日期：2016/06/15~~
~~【唐】【編輯說明】本資料庫由中華電子佛典協會（CBETA）依大正藏所編輯~~
~~【唐】【原始資料】蕭鎮國大德提供，北美某大德提供~~
~~【唐】 【其他事項】本資料庫可自由免費流通，詳細內容請參閱【中華電子佛典協會資料庫版權宣告】~~
*【陳】部執異論`[(〔一卷〕－【明】)]`一卷*
*【陳】【經文資訊】大正藏第 49 冊 No. 2033 部執異論*
*【陳】【版本記錄】CBETA 電子佛典 2016.06，完成日期：2016/06/15*
*【陳】【編輯說明】本資料庫由中華電子佛典協會（CBETA）依大正藏所編輯*
*【陳】【原始資料】蕭鎮國大德提供，北美某大德提供*
*【陳】【其他事項】本資料庫可自由免費流通，詳細內容請參閱【中華電子佛典協會資料庫版權宣告】*
~~*【失】十八部論一卷*~~
~~*【失】`[(〔按此論…實錄〕二百八字－【三宮】)]`按：此論者，宋藏中錯重寫.彼部異執論.名為十八部論，故今取此國本為正。開元錄云：右十八部論，群錄並云.梁代三藏真諦所譯，今詳真諦三藏已譯十八部論，不合更譯部異執論。其十八部論初首引文殊問經分別部品.後次云羅什法師集.後方是論，若是羅什所翻.秦時未有文殊問經.不合引之置於初也。或可，準別錄中.文殊問經編為失譯，秦時引證此亦無疑。若是真諦再譯.論中子注不合有秦言之字，詳其文理多是秦時羅什譯出，諸錄脫編致有疑焉。其真諦十八部疏.即部異執疏是，雖有斯理.未敢指南，後諸博聞請求實錄。*~~
~~*【失】【經文資訊】大正藏第 49 冊 No. 2032 十八部論*~~
~~*【失】【版本記錄】CBETA 電子佛典 2016.06，完成日期：2016/06/15*~~
~~*【失】【編輯說明】本資料庫由中華電子佛典協會（CBETA）依大正藏所編輯*~~
~~*【失】【原始資料】蕭鎮國大德提供，北美某大德提供*~~
~~*【失】【其他事項】本資料庫可自由免費流通，詳細內容請參閱【中華電子佛典協會資料庫版權宣告】*~~